الجزایر: گفت‌وگو با ایس، یک زن آنارکافمینیست

پرسش: تو یک فمینیست در الجزایر هستی. جنبش مردمی الحراک که بیش از دو سال به درازا کشید و مدتی با بیماری دنیاگیر متوقف شده بود دوباره از سر گرفته شد. چگونه به عنوان یک فمینیست در آن شرکت می‌کنی؟ گفته می‌شود یک «حلقه فمینیست» در آن وجود دارد.

پاسخ: کشور از ۲ فوریه ۲۰۱۹ وارد یک انقلاب اجتماعی شد، هر چند خودجوش و مستقل بود اما هماهنگی داشت و مطالباتی را مطرح کرد. الجزایر متکثری را در این جنبش می‌بینیم که یک نیروی قاطع و مسالمت‌جو را در برابر قدرتی ویرانگر قرار داده است. بلوغ و همبستگی اجتماعی نظم حاکم را پریشان کرد. این الحراک است که قدرت را دچار تشتت کرده است.

من به عنوان فعال فمینیست مطالبات شهروندی خود را درون جنبش مردمی مطرح می‌کنم. مطالبات صرفاً فمینیست هستند، چرا که به نظرم مسائل زنان اضطراری‌اند و هیچ بخشی از جامعه نمی‌تواند واقعاً آزاد باشد بی آن که زنان آزاد باشند. من علیه هر گونه سلطه‌ی جنسیت‌گرا، از جمله مردسالاری، مبارزه می‌کنم که همه جا در جامعه ما وجود دارد و خود را به همه عرصه‌های زندگی تحمیل می‌کند. در باره حلقه فمینیست باید بگویم که هر چند عضو یک انجمن فمینیست هستم، اما وقتی در الحراک فعالیت می‌کنم نامی از آن نمی‌برم و مستقلاً حضور دارم. امروز می‌توانم در کنار سوسیالیست‌ها باشم، فردا کنار کمونیست‌ها بی آن که مرا تبدیل به سوسیالیست و کمونیست بکند، زیرا یک شهروند کاملاً مستقل هستم که در کنار اقلیت‌های مختلف قرار می‌‌گیرم.

پرسش: چگونه مطالبات ویژه زنان در راهپیمایی‌ها پذیرفته شد؟ برخی از «ترقی‌خواهان» گفتند که باید متحد باقی ماند و اکنون زمان مطرح کردن چنین مطالباتی نرسیده است. در این باره چه فکر می‌کنی؟

پاسخ: بله این مسئله مطرح شد و من به عنوان یک انسان و شهروند سرخورده شدم. به ما همیشه می‌گویند:«الان وقتش نیست»، جمله‌ای که از زمان استقلال تاکنون می‌شنویم. با این حال ما از تاریخ درس گرفته‌ایم و دیگر نخواهیم گذاشت اشتباهات گذشته تکرار شوند. مطالبات ما هم فوری‌اند و هم برای بقای ما لازم هستند. هیچ دمکراسی بدون برابری وجود ندارد، وگرنه مزاحی بیش نیست. دیگر بس است، آنانی که مطالبات ما را نفی می‌کنند بهتر است بروند درباره‌ی دمکراسی پژوهش کنند.

مبارزه سخت است. بیان مطالباتی که در هیچ جریان فکری در الجزایر ابراز نمی‌شوند ما را تنها به نظر می‌رساند. این به اصطلاح ترقی‌خواهان که مطالبات فمینیست را خفه می‌کنند ما را مصمم‌تر کرده‌اند.

پرسش: وضعیت کنونی زنان در الجزایر چگونه است؟

پاسخ: بسیار سخت و خشونت‌بار است. تجاوز اخیر به ۹ زن معلم در برج‌باجی‌مختار یکی از نمودهای آن است. خشونت علیه زنان یک مسئله جهانی‌ست که میلیون‌ها نفر از آنان را دربرمی‌گیرد، حال فرهنگ، تعلق اجتماعی و سطح آموزش هر چه می‌خواهد باشد.

ما حتا برای جا انداختن واژه‌ی «زن‌کُشی» مشکل داریم. رسانه‌ها باید این کلمه را بپذیرند. این بخشی از مبارزه من به عنوان روزنامه‌نگار و فمینیست است.

انتشار نتایج تحقیقات و بررسی‌های فراوان، فشار بر جنبش‌های زنان و انجمن‌های دفاع از حقوق انسان‌ها می‌توانند پیشرفت‌های مهمی جهت قانون‌گزاری در این زمینه به ارمغان آورند، اما ما باید بیش‌تر بسیج کنیم و پشتیبانی شویم.

داده‌های موجود در الجزایر بسیار اندک و جزئی هستند. البته آماری هست که آن‌ها هم با فعالیت انجمن‌ها به دست آمده‌اند. این آمارها نشان می‌دهند که اینجا مانند بیش‌تر نقاط دیگر، زنان در محیط خانوادگی در معرض بیش‌ترین اشکال خشونت‌ها قرار دارند. قانون خانواده زنان را در خانواده و بیرون از آن به یک موجود صغیر همیشگی تبدیل کرده است. برای مثال نابرابری زنان در ارث و این که دارای سهم کمی هستند، وضعیت اقتصادی‌اشان را چنان کرده است که یک زن «تقریباً» هرگز برابر با یک مرد نیست. زنان باید توانمندسازی شوند و به استقلال اقتصادی دست یابند، اما برای این مهم باید بتوانند از کانون خانوادگی خارج شوند و تحصیلات داشته باشند تا بتوانند کار کنند. اکثریت زنان با فشارهای گوناگون اقتصادی و اجتماعی وادار به ازدواج می‌شوند و به ابزار تولید مثل تبدیل می‌گردند. این اصل مردسالاری‌ست.  یک تحقیق نشان می‌دهد که الجزایر بیش‌ترین تعداد مهندسان زن را دارد، در حالی که فقط ۱۸% زنان در بازار کار هستند.

پرسش: می‌توان مبارزات دهه‌های اخیر زنان الجزایر را به ۳ دوره بزرگ تاریخی بخش کرد. دوره مجاهدات، دوره نسل «بیست سال برکات» و نسل تو که دوره شبکه‌های اجتماعی و اینترنت است. پیوستگی شما با گذشته چیست؟

پاسخ: من از نسلی هستم که رک و راست «لغو قانون خانواده» را مطرح کرد نه آن کسانی که خواهان «اصلاح» آن شدند. قانونی که تحقیرآمیز است اصلاح‌شدنی نیست. من متأسفم که این مسئله شکاف‌هایی در جنبش فمینیست الجزایر ایجاد کرد. هنوز کسانی هستند که پس از سال‌ها مبارزه و تجربه خواهان اصلاحاتی بیهوده در حاشیه هستند. وضعیت زنان بهتر نشد. پس فعالیت «بیست سال برکات» با خواست برچیدن قانون خانواده ادامه پیدا کرده است و انجمن کمک به زنان و انجمن فرزندان فاطمه نسومر که من عضوش هستم می‌گویند: قانون خانواده، دیگر بس است.

پرسش: آیا موضوعات مسئله‌ساز و مطالبات جدید فمینیست وجود دارند؟

پاسخ: بله، البته. ما شاهد برآمدن مبارزه جدیدی هستیم که در چارچوب اکوفمینیسم می‌گنجد. ما اکنون در برابر بحران‌های مربوط به نظم کنونی هستیم که دارای سرچشمه و ریشه‌های ژرف هستند و ضروری‌ست به آن‌ها پاسخ دهیم. این بحران‌های اساسی به شدت نظم زیست‌محیطی را که زندگی را ممکن می‌کند تحت تأثیر قرار داده است و تهدید جدی برای امرار معاش و حقوق مردم به وجود آورده است. ما می‌دانیم هنگامی که  نظم هیدرولیک بر هم می‌ریزد، حق پایه‌ای دسترسی به آب نیز مختل می‌شود. زمانی که تک‌محصولی کشاورزی افزایش می‌یابد، تنوع زیستی نابود می‌شود و وقتی  تغییرات اقلیمی تشدید می‌شوند، تولید محصولات غذایی به خطر می‌افتد. ما باید سیستم سرکوب و استثمار که طبیعت را نابود می‌کند، از بین ببریم. آن چه اکنون نوین است این موضوع است که ما بین سلطه‌ی مردسالارانه، خشونت و تحقیر‌آمیزی آن و سلطه‌ی کنترل‌نشده و محصول‌گرا، در یک کلام تعرض نظام سرمایه‌داری علیه طبیعت، پیوستگی می‌بینیم.

پرسش: تو عضو یک انجمن هستی، کدام است؟

پاسخ: همان گونه که گفتم عضو انجمن فرزندان فاطمه نسومر هستم. انجمن را دو زن فمینیست خستگی‌ناپذیر به نام‌های وریده و یاسمینا شواکی سال ۱۹۹۷ برای لغو قانون خانواده و برقراری قوانین مدنی و برابر بنیان گذاشتند. ما از دو سال پیش نوع جدیدی از تشکل را پیشنهاد کردیم که برای الجزایر خلاقانه است. انجمن‌های زیادی به شکل سلسله مراتبی و هرمی فعالیت می‌کنند. دفتری جمعی تشکیل دادیم و ریاست را چرخشی کردیم. این شیوه به تازه‌واردان اجازه می‌دهد که ظرفیت‌های خود را در مبارزه نشان دهند و توانایی‌های میدانی را به دست آورند و دارای همان دانشی شوند که «قدیمی‌ها» دارند و بتوانند از همان آموزش‌های تشکیلاتی برخوردار باشند.

پرسش: آیا انجمن‌های فمینیست زیادی وجود دارند؟ آیا در سراسر کشور حاضر هستند؟ تفاوت‌هایشان چیست؟ آیا با یکدیگر همکاری می‌کنند؟

پاسخ: بله تعداد آن‌ها زیاد است و در همه جا هستند. تفاوت آن‌ها در طرز برخوردشان با قانون خانواده است. برخی رادیکال هستند و خواهان برچیدن این قانون در کلیتش هستند و برخی دیگر مطالبه اصلاح آن یا حذف برخی از مفادش را پیش می‌کشند، این در حالی‌ست که وجود این قانون به سلطه‌ی خردکننده مردسالاری مشروعیت می‌دهد.

انجمن ما با انجمن FARD (زنان الجزایر مطالبه‌گر حقوقشان) که در وهران و انجمن Assirem yellis n’Djerdjer (برابری زن و مرد) که در تیزی‌وزو فعالیت دارند، همکاری می‌کند. این انجمن‌ها مطالبات مشابهی با ما دارند.

پرسش: تو خودت را آنارشیست می‌دانی. من کم‌تر کسی را می‌شناسم که خود را در الجزایر چنین تعریف کند. این برای تو چه معنایی دارد؟ نباید آسان باشد.

پاسخ: راه درازی برای واقعاً آنارشیست بودن دارم، اما برایش تلاش می‌کنم و به سوی این فلسفه زندگی گام برمی‌دارم، چرا که به باورم راهی به سوی حل همه دردهایی‌ست که داریم. ما مدت‌های مدیدی‌ست که شاهد زیان‌هایی هستیم که سازماندهی عمودی جامعه به وجود آورده است و بشریت با ادامه آن به سمت نابودی خود می‌رود. آنارشیست و فمینیست بودن در الجزایر یک مبارزه روزمره است، چرا که در این بخش از زمین هر آن چه آنارشی با آن مبارزه می‌کند جمع شده است. این بدان معناست که باید خود را برای تنهایی آماده کنی، البته منظورم تنهایی ذهنی‌ست.

پرسش: چگونه به این فلسفه سیاسی آگاهی یافتی؟ آیا گرایش سیاسی آنارشیست در الجزایر وجود دارد؟

پاسخ: زمانی که برای نخستین بار از آنارشیسم اطلاع یافتم، نوجوان بودم. شیفته‌ی یادگیری و دانش‌آموزی در همه اشکالش شدم و در طی مطالعاتم جذب این فلسفه شدم. زمانی که تاریخ و تعاریف سیاسی را مطالعه می‌کردم به نوشته‌های لوئیز میشل، الیزه رکلو و میخائیل باکونین و دیگران برخوردم و هر چه بیش‌تر خواندم و بیش‌تر مفهوم آنارشیسم را دریافتم، خود را کم‌تر تنها احساس کردم.

من در الجزایر برخی افراد را دیده‌ام که خود را آنارشیست می‌دانند، اما تاکنون تشکل سیاسی آنارشیست وجود نداشته است.

پرسش: چه پیوندی بین فمینیسم و مبارزه طبقاتی می‌بینی؟

پاسخ: فمینیسم می‌خواهد خود را از بند مردسالاری رها کند که خودش نخستین سلسله مراتب است و در جامعه الجزایر سلطه‌ی مرد بر زن واقعاً وجود دارد. بنابراین مبارزه علیه مردسالاری برای رهایی زنان از مبارزه علیه استثمار انسان از انسان جدا نیست و با مبارزه علیه سرکوب اقتصادی، علیه دولت و سیستم فاسدی که پس از استقلال به وجود آمده است پیوند ناگسستنی دارد. آزادی و عدالت از یکدیگر جداشدنی نیستند.

پرسش: چه پیوندی بین آنارشیسم و فمینیسم می‌بینی؟

پاسخ: به باورم آنارشیسم و فمینیسم ذاتاً به هم وابسته هستند، زیرا هر دو هیچ شکلی از سلسله مراتب و سلطه‌گری یک انسان بر انسان دیگر را برنمی‌تابند. آنارشی بر روند تصمیم‌گیری برابر، مشارکتی و توافقی تأکید می‌کند. فمینیسم علیه سرکوب و سلطه‌گری مردان بر زنان مبارزه می‌کند و خواهان رهایی زنان و برابری زنان و مردان است. فمینیسم هم خواستار روند تصمیم‌گیری مشورتی و توافقی‌ست. به این دلایل است که آنارشیسم و فمینیسم در مقابل هم قرار ندارند.

مصاحبه کننده: ژورژ ریویر با همکاری امینه

منتشرشده: ماهنامه لوموند لیبرتر، ارگان فدراسیون آنارشیست (بلژیک، فرانسه، سوئیس) – شماره ۱۸۳۱ – سپتامبر ۲۰۲۱

ترجمه: نادر تیف – شهریور ۱۴۰۰

اعتراضات کوبا، نامه یک آنارشیست کوبایی و چند نکته

روز ۱۱ ژوئیه ۲۰۲۱ اعتراضات خودجوشی در هاوانا و چندین شهر دیگر کوبا به وقوع پیوستند. این اعتراضات در چندین سال گذشته بی‌سابقه بودند. نخستین تظاهرات ضدحکومتی پس از انقلاب ۱۹۵۹، روز ۵ اوت ۱۹۹۴ فقط در پایتخت برپا شد، در حالی که این بار اعتراضات سراسری بودند و هم‌زمان در چندین شهر شکل گرفتند. هر چند رسانه‌های جریان اصلی سرمایه‌داری، فارسی و غیرفارسی، بیش از حد معمول این اعتراضات را بازتاب دادند و گاهی بزرگ‌نمایی کردند، اما از سوی دیگر بخشی از چپ که می‌توان آن را چپ اردوگاهی و منجمدشده در جدل‌های به سرآمده جنگ سرد شوروی سابق و آمریکا نامید، تلاش کرد تا همچون حکومت کوبا اعتراضات را بی‌اهمیت جلوه دهد و آن‌ها را کوچک‌سازی کند و گفت و نوشت که معترضان «جمع‌های کوچک چند ده نفره» و حتا «مزدوران سیا» و متأثر از «تبلیغات امپریالیسم آمریکا» بودند. اما نه آن همه آب و تاب رسانه‌های جریان اصلی به جا بود و نه این همه کوچک‌سازی چپ اردوگاهی یا محور مقاومتی. برای این که کمی از زاویه‌ای دیگر به مسئله کوبا نگاه کنیم، نامه‌ای را که یک آنارشیست کوبایی پس از اعتراضات نوشته بخوانیم و سپس چند نکته‌ی دیگر را از نظر بگذرانیم. و اینک متن نامه:

در جامعه تحرکات زیادی وجود دارد که نمی‌توان آن‌ها را در یک تصویر کلی چپ و راست نشان داد. مردم اندک اندک به ظرفیت‌های خود آگاه می‌شوند و درمی‌یابند که دیگر نباید مانند یک توده‌ ساده از یک الیگارشی واپسگرا و وقیح پشتیبانی کنند که از واژه‌های «انقلاب» و «ضدامپریالیسم» سوءاستفاده می‌کند تا خودکامگی روزمره خود را که با هر حکومت مستبد دیگری تفاوت ندارد، مشروع نشان دهد. مردم از نابرابری‌ها و امتیازات «انقلابیان» حاکم که خود را «سوسیالیست» می‌دانند به تنگ آمده‌اند. کوبا فقط موزه چپ جهانی نیست، کوبا کشوری‌ست که یک دولت، یک پلیس و سرکوب‌گران خود را دارد. کوبا کشوری‌ست که در آن افراد کم‌شماری امتیازات فراوان دارد و تعداد زیادی در حاشیه هستند. در کوبا یک الیگارشی نظامی بوروکراتیک حکومت می‌کند. این که ما یک مستبد روشن‌بین و اومانیست داشتیم، نه او را و نه وارثانش را از خودکامگی‌اشان تطهیر نمی‌کند. بخش بزرگی از مردم امروز می‌گویند: دیگر بس است. همان گونه که ایالات متحده آمریکا باید تحریم‌ها را بردارد، انحصار قدرت در دستان الیگارشی کاستریست هم باید پایان یابد. تمام این‌ها پیچیده و حتماً «ناممکن» است، اما این یگانه چشم‌اندازی‌ست که به نظر درست است. رفیق ما لئوناردو رومرو (۱) اکنون ناپدید شده است. او دشمن دولت کوباست چرا که در تظاهرات ۳۰ آوریل گذشته در حالی دستگیر شد که روی تکه کاغذی نوشته بود: سوسیالیسم آری، سرکوب نه. اگر می‌خواهید چهره‌ای از حکومت کنونی کوبا داشته باشید، به ناپدیدی لئوناردو و دست‌نوشته‌اش بیاندیشید.

مسلم است معضلات و تضادهای موجود در جامعه کوبا را نمی‌توان در نامه‌ای کوتاه توضیح داد و تشریح کرد. بنابراین چند نکته برای تکمیل نامه بالا ضروری به نظر می‌رسد.

برای نخستین بار اصلاحاتی در سال ۱۹۸۶ در کوبا صورت گرفت تا اقتصاد کشور برای تلفیقی از سرمایه‌داری دولتی موجود و سرمایه‌داری خصوصی کنترل‌شده آماده شود. سقوط شوروی و ادامه‌ی تحریم‌های آمریکا موجب شد اقتصاد کوبا وارد بحران بی‌سابقه‌ای گردد. (۲)

از آن پس در هر کنگره حزب کمونیست کوبا، یگانه حزب سیاسی مجاز کشور، گام‌های بلندی برای گسترش سرمایه‌داری برداشته شد، البته هر بار با لفاظی‌هایی که مختص حکومت‌گران است. رائول کاسترو که سال ۲۰۰۸ جای برادرش را گرفت به یک رشته «آزادسازی» اقتصادی دست زد و برای مثال کار آزاد، کشاورزی خصوصی و معاملات ملکی (۳) را تسهیل کرد. وی در کنگره پنجم حزب که سال ۲۰۱۱ برگزار شد تحت عنوان «به روزسازی سوسیالیسم» از گسترش بخش خصوصی دفاع کرد. سه سال بعد ژانت ابل، استاد دانشگاه و عضو انستیتوی مطالعات عالی آمریکای لاتین در پاریس در مقاله‌ای در ماهنامه لوموند دیپلوماتیک شماره اوت ۲۰۱۴ نوشت:« امروز بیش از یک میلیون نفر که ۲۰٪ نیروی کار کوبا را تشکیل می‌دهند دیگر مستخدم دولت نیستند. این در حالی‌ست که سال ۱۹۸۸ فقط ۶٪ بودند. اکنون این اشخاص برای حقوق جدید مطالبه‌گری می‌کنند. چنین رویکرد سیاسی می‌تواند برنامه‌های دولت را مختل کند.» (۴) البته در کوبا مطالبه‌گری برای کارگران آسان نیست، زیرا فقط کانون زحمتکشان کوبا (Central de trabajadores de Cuba) مجاز است به عنوان سندیکا فعالیت کند که آن هم روابط تنگاتنگی با دولت دارد و بخشی از وظایف آن را در میان طبقه کارگر انجام می‌دهد. برای مثال رائول کاسترو وظیفه‌ی اعلام بیکارسازی نزدیک به نیم میلیون نفر را به این سندیکا واگذار کرد! (۵)

درست در روزی که کنگره‌ی اخیر حزب کمونیست کوبا (کنگره هشتم از ۱۶ تا ۱۹ آوریل ۲۰۲۱) برگزار می‌شد، روزنامه گرانما، ارگان مرکزی حزب نوشت:میگل دیاز کانل برمودز، رئیس‌جمهور و دبیراول حزب، با زحمتکشان مستقل، اعضای تعاونی‌های غیرکشاورزی و مدیران شرکت‌های دولتی دیدار کرد و به آنان اطمینان داد که مسیر «مدیریت غیردولتی» اقتصادی بازگشت ناپذیر است. او افزود که کنگره هشتم از مصوبات کنگره‌های ششم و هفتم در این زمینه عقب‌نشینی نخواهد کرد و تسهیلات دیگری را تصویت خواهد کرد. (۶)

هر چند کوبا توانست با توجه به بحران کووید ۱۹ بیش از دیگر کشورهای منطقه با اتکاء به سیستم بهداشتی‌اش بهتر مقابله کند، اما همین بحران ضربات سختی به اقتصاد بسیار نحیفش وارد کرد. سه منبع اول درآمد دولت کوبا به ترتیب عبارتند از: ارسال تیم‌های پزشکان به کشورهای درخواست کننده که دولت ۸۰% درآمدش را به جیب می‌زند؛ ارسال کمک‌های مالی کوبائیان خارج کشور به اعضای خانواده و سوم گردشگری و توریسم. کوبا شدیداً به ارزهای خارجی نیاز دارد زیرا ۷۰ % اقلام غذایی را وارد می‌کند.

بیماری کرونا کوبا را برای کسب درآمد در زمینه توریسم به شدت در مضیقه قرار دارد. دستورهای سخت‌گیرانه دونالد ترامپ موجب شد که بسیاری از کوباییان نتوانند دلارهای اعضای خانواده خود را در خارج کشور، به ویژه از میامی در آمریکا، دریافت کنند، این در حالی‌ست که سرمایه‌داران بیشماری در آمریکا به ویژه در صنایع غذایی و اعضای قدرت‌مند اتاق بازرگانی ایالات متحده آمریکا برای ورود به بازار کوبا، با توجه به مهیا شدن شرایط از سوی دولت کوبا، بی‌تابی می‌کنند. (۷) انتخاب یک راست افراطی به نام ژائیر بولسونارو در برزیل و کودتا در بولیوی و به قدرت رسیدن راست افراطی در این کشور نیز با اخراج پزشکان کوبایی و قطع درآمد دولت کوبا همراه شد. حتا ونزوئلا با فرورفتن در بحرانی عمیق دیگر نتوانست در یک مبادله پایاپای، یعنی نفت در برابر تیم‌های پزشکان کوبایی، به دولت کوبا کمک کند.

این بحران‌های ارزی با اجرای یک تصمیم دیگر دولتی وضعیت توده‌های مردم کوبا را وخیم‌تر کرد که همانا ادغام دو پول ملی بود. هر چند گرانما به نقل از میگل دیاز کانل​ روز ۱۳ اکتبر ۲۰۲۰ نوشت:«سوسیالیسم ما هر گونه شوک درمانی را مردود می‌داند»، اما این ادغام یک شوک بزرگ به معیشت مردم وارد کرد. دولت کوبا سال ۱۹۹۴ به جز پزو، «کوک» را راه‌اندازی کرد و تنها کشوری در جهان شد که دارای دو واحد پول بود. یک کوک در واقع یک دلار بود و دولت ابتداء آن را برای گردشگران خارجی راه انداخت و مردم کوبا حق نداشتند از آن استفاده کنند اما از اوایل سده جدید میلادی، دولت بخشی از دستمزدها را به کوک می‌پرداخت. معمار ادغام‌سازی دو واحد پول کوبا هم کسی به جز رائول کاسترو نبود که در دسامبر۲۰۲۰  گفته بود که از ۱ ژانویه ۲۰۲۱ دیگر کوک و پزو وجود نخواهد داشت و کوبا دارای یک واحد پول خواهد شد. هدف دولت کوبا از ادغام دو واحد پول همسان‌سازی بخش دولتی و بخش خصوصی بود تا این دومی آسان‌تر بتواند به گسترش خود بپردازد.

به جز مسائل اقتصادی که مختصراً بدان اشاره شد، یکی از معضلات بزرگ کوبا همانا مسئله آزادی و آزادی‌های سیاسی‌ست. بسیاری از این محدودیت‌ها البته جنبه قانونی هم دارد. برای مثال در قانون اساسی کوبا آزادی بیان به رسمیت شناخته شده است «مگر» آن که بر خلاف اهداف «دولت سوسیالیست» باشد. آخرین نسخه قانون اساسی کوبا در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۸ تصویب شد و فقط ۳۳ نماینده آن هم به ریاست رائول کاسترو، دبیر اول وقت حزب کمونیست، آن را تدوین کردند و سپس به تصویب «مجلس قدرت مردم» رساندند. در همین قانون تغییراتی صورت گرفت و ارجاع به کمونیسم با واژه سوسیالیسم جایگزین شد. بعید نیست در اصلاح بعدی قانون اساسی همین نیز به «سوسیالیسم بازار» تغییر پیدا کند!  به هر حال در قانون اساسی جدید «مالکیت خصوصی» به رسمیت شناخته شد.(۸)

یکی از نکات مثبت قانون اساسی جدید اشاره به حقوق همجنس‌گرایان است که تاکنون در کوبا با دشواری‌های فراوانی روبه‌رو بودند. با این حال گفتنی‌ست که این امر بدون فشار یکی از اعضای مهم خانواده رائول کاسترو، همانا دخترش، امکان‌پذیر نبود. ماریلا کاسترو اسپین به عنوان رئیس مرکز آموزش‌های جنسی توانست پدرش را برای این امر تا حدود زیادی مجاب کند. با این حال همو هنگامی که با پرسشی در رابطه با گسترش روسپی‌گری در کوبا روبه‌رو می‌شود علت را افزایش شمار توریست‌ها و گردشگران خارجی می‌داند و نه علل اقتصادی. البته از آنجایی که مصاحبه‌کننده یکی از طرفداران جدی حکومت کوبا و جزو روزنامه‌نگاران تبلیغات‌چی آن است هرگز نمی‌پرسد: چگونه است که همه جای جهان علت اصلی فحشای زنان فقر و نداری و بیکاری عنوان می‌شود، اما در کوبا گردشگران؟ (۹)

هر چند مردم کوبا تا همین چند سال پیش از داشتن اینترنت محروم بودند، اما در سال‌های اخیر به ویژه اینترنت موبایل توانست ارتباطات خوبی میان آنان و جهان بیرون به وجود آورد. اکنون کوباییان پرشماری در شبکه‌های اجتماعی فعال هستند و گاهی موجب نگرانی شدید حکومت می‌شوند. همگان شاهد بودند که در طی اعتراضات سراسری ۱۱ ژوئیه ۲۰۲۱ ، در حالی که معترضان شعار آزادی، آزادی می‌دادند و به کمبود غذا و واکسن و قطعی برق اعتراض می‌کردند، دولت اینترنت موبایل را قطع و دست‌کم صد تن را در سراسر کوبا بازداشت کرد. گفته می‌شود که یک تن نیز جان باخته است.

یکی دیگر از مزایای ارتباط با جهان خارج شکل‌گیری جنبش‌های مدنی در اعتراض به سانسور و ممیزی در عرصه فرهنگی‌ست که به جنبش سان‌ایسیدرو معروف شد. (۱۰)

گاستون لووال فرزند یک کمونارد و یک آنارکوسندیکالیست بود که ۱۸۹۵ زاده شد و ۱۹۷۸ درگذشت. او کارگر ساختمان و سپس کارگر فلزکار شد. لووال در شماره ۶۶ نشریه دفترهای سوسیالیسم لیبرتر که تاریخ مارس ۱۹۶۱، دو سال پس از به قدرت رسیدن فیدل کاسترو را در کوبا دارد، نوشت:«در کوبا رژیم خودکامه با همکاری روسیه و چین در حال شکل‌گیری‌ست که هر روز آزادی‌ها را محدودتر می‌کند…وضعیت مانند روسیه در سال‌های ۱۹۲۱ ـ ۱۹۲۰ است، تتمه آزادی‌هایی که وجود داشت به زودی رخت برمی‌بندند…ما از انقلاب کوبا که رژیم باتیستا را سرنگون کرد، حمایت کردیم، اما این انقلاب که زحمتکشان شهر و روستا در آن شرکت کردند دارد از ماهیت انسانی‌اش تهی می‌شود…فیدل کاسترو در حال ساختن رژیمی‌ست که شاید با دیگر دیکتاتوری‌های آمریکای مرکزی و جنوبی هم‌نام نباشد، اما در عمل فرقی با آن‌ها نخواهد داشت. او مست قدرت و دیوانه‌وار مغرور است و قول‌هایی را که داده بود، فراموش می‌کند…ما باکی نداریم که بگوییم علیرغم عملی شدن برخی تحولات اقتصادی، مردم در نبود آزادی به مشتی انسان‌های ستم‌کشیده تبدیل می‌شوند…» آیا دید گاستون لووال اشتباه بود؟ آیا  حق با معاون‌فرمانده زاپاتیست مارکوس نیست که بگوید:«ما با کسانی که در پایین هستند فعالیت می‌کنیم و نه دولت‌ها، نه چاوز، نه تبره، نه مورالس و نه کاسترو…ما به روندهایی که در میان مردم آمریکای لاتین جریان دارند، توجه می‌کنیم»؟ آیا فرج سرکوهی نباید بدون لکنت زبان بنویسد:«ویروسِ کرونا نه فقط از ناتوانی برخی نظام‌ها در برابرِ بحرانِ سلامتِ عمومی پرده برمی‌دارد که برخی بیماری‌های ساختاری این گونه نظام‌‌ها را نیز آشکار می‌کند.  برخی از نظامِ درمانی کوبا تمجید می‌کنند، دهه‌ها تحریمِ آمریکا علیه کوبا تاثیرِ مخربِ بسیار داشته ‌است اما وقتی رئیسِ حمهور ِ کوبا اعتراضِ به حقِ بخشی از مردم به کمبودِ واکسن، مواد غذائی، فقر، استبداد و… را به تاثیر تبلیغاتِ آمریکا نسبت می‌دهد، این بیماری استبداد است که چهره می‌نماید.  نارضایتی‌های به حقِ مردم نشانه‌ی بیماری نظامِ مسلط و حکومت است نه تاثیر این و آن دولتِ خارجی.»؟ (۱۱)

نادر تیف

دوشنبه ۲۸ تیر ۱۴۰۰ ـ ۱۹ ژوئیه ۲۰۲۱

زیرنویس‌ها:

۱-Leonardo Romero Negrin  جوانی‌ست که روز ۳۰ آوریل گذشته در طی تظاهراتی در محله‌ی «هاوانای قدیمی» دستگیر شد. او سپس با پرداخت وثیقه آزاد شد، اما به او گفتند که محاکمه خواهد شد و می‌تواند به تحمل ۵ سال زندان محکوم شود. پدر لئوناردو رفتگر شهرداری و مادرش آموزگار است. کارگاه آنارشیستی آلفردو لوپز و شبکه کمونیست‌ها (که از حزب کمونیست حاکم مستقل است) دو تشکلی هستند که علیرغم ممنوعیت در کوبا فعالیت و از لئوناردو حمایت می‌کنند.

۲- آلترناتیو جنوب (دفترهای مرکز سه‌قاره منتشرشده در Louvain – La – Neuve – بلژیک) – سال هشتم – شماره یکم – سال ۲۰۰۱ – مقاله: سوسیالیسم و بازار: چین، ویتنام، کوبا

۳- https://urlz.fr/g9ga

۴- https://urlz.fr/g9fU

۵- کاستروها از سوسیالیسم دور می‌شوند، نه از قدرت – منتشرشده در لوموند لیبرتر، شماره ۱۶۰۹ – ۲۱ تا ۲۷ اکتبر ۲۰۱۰

۶-

http://fr.granma.cu/cuba/2021-04-16/cuba-continuera-a-progresser-dans-le-developpement-de-formes-de-gestion-non-etatiques

۷- https://urlz.fr/g9hP

۸- https://urlz.fr/g9iz

۹- https://urlz.fr/g9iV

۱۰- https://urlz.fr/g95u

۱۱- https://twitter.com/FSarkohi/status/1414639128327688192?s=20

آشنایی با یک تشکل ملی و یک تشکل بین‌المللی آنارکوسندیکالیست

به مناسبت یازده اردیبهشت ۱۴۰۰، اول ماه مه ۲۰۲۱، روز مبارزه و همبستگی جهانی کارگران

معرفی کوتاه کنفدراسیون ملی کار فرانسه

کنفدراسیون ملی کار یک کنفدراسیون شامل چندین اتحادیه یا سندیکاست که دارای اصول و اهداف لیبرتر (آزادمنش) است. کنفدراسیون همانگونه که در میدان اقتصادی مبارزه می‌کند در مسائل اجتماعی نیز فعالیت دارد، چرا که نمی‌توان علیه جامعه‌ای که بیش از همیشه نابرابر است، ساکت ماند. در این جامعه پانصدهزار نفر بی‌خانمان هستند، پنج میلیون بیکار وجود دارد و چندین میلیون زحمتکش نیز در بی‌ثباتی، کار می‌کنند. ساعات کار انعطاف‌پذیر به این زحمتکشان تحمیل می‌گردد و در عین حالی که استثمار می‌شوند دارای دستمزد کافی نیستند. این در حالی‌ست که در دولت، اقلیتی به نام کارفرما، سوداگر و سیاست‌مدار دست به دست هم داده‌اند تا از ثروت‌های سرشار بهره‌مند شوند و با وخیم کردن وضعیت کارگران بیش از همیشه فربه گردند.

اتحادیه‌های اصلاح‌طلب، سیاست‌مداران و احزاب سیاسی از هر گرایشی که باشند مسئول وضعیت کنونی در جامعه هستند چرا که آن‌ها فقط به جیب و حیثیت خود می‌اندیشند. سیاست‌مداران در زمان انتخابات فقط وعده و وعید می‌دهند، اما همین که با استفاده از انتخابات به قدرت می‌رسند تمام قول‌ها را فراموش می‌کنند. اتحادیه‌هایی که با کارفرمایان و حاکمان همکاری می‌کنند از امضای توافق برای انعطاف‌پذیری بیش‌تر ساعات کار و بی‌ثباتی فزاینده وضعیت زحمتکشان و بیکاران ابائی ندارند.

از آن جایی که هیچکس به جای ما مبارزه نخواهد کرد، فعالان کنفدراسیون ملی کار (دستمزدبگیران، بیکاران، دانشجویان و …) متشکل شده‌اند تا سندیکالیسمی متفاوت را پی‌ریزی کنند، سندیکالیسمی بدون خدا، بدون رهبر و بدون نمایندگان بوروکرات مانند دیگر اتحادیه‌ها. هدف آنان چیزی به جز ایجاد یک جامعه نوین که از درون مبارزات به وجود خواهد آمد، نیست.

اصول ما

• دمکراسی مستقیم: در کنفدراسیون ملی کار اعضای پایه‌ای تصمیمات را می‌گیرند. اعضای سندیکاها هستند که در مجامع عمومی گردهم می‌آیند و برای فعالیت‌ها و جهت‌گیری‌ها تصمیم می‌گیرند و نه هیچکس دیگر. در این جا رهبری و اعضای حرفه‌ای دستمزدبگیر از سندیکا وجود ندارند. ما در مبارزه هم به همین روش عمل می‌کنیم. از آن جایی که اعضای سندیکاها هستند که مبارزه عملی را پیش می‌برند، نباید اجازه دهند که رهبران سیاسی یا اتحادیه‌ای به جای آنان تصمیم‌گیری کنند، حال این رهبران از هر گروه و دسته‌ای که می‌خواهد باشند. اعضای اتحادیه‌های کنفدراسیون ملی کار در مجامع عمومی تصمیم می‌گیرند و کسانی را برای اجرای آن‌ها به نمایندگی برمی‌گزینند که در هر لحظه در همان مجامع عمومی عزل‌شدنی هستند.
• عمل مستقیم: نمایندگانی که در نهادهای مشترک اتحادیه‌ای، کارفرمایی و دولتی حضور دارند، کسانی که در کمیته‌های شرکت‌ها نشسته‌اند و نمایندگان سیاسی قادر نیستند وضعیت را بهبود بخشند. این فقط بسیج خود ماست که می‌تواند این امر را پیش برد. برای چنین کاری توازن قوا باید به نفع ما برهم خورد. ما در برابر اعتصابات ٢۴ ساعته به رهبری دیوان‌سالاران اتحادیه‌های رفرمیست همراه با مذاکره در بالا، در برابر تلاش احزاب سیاسی برای سوء‌استفاده از مبارزاتمان فقط عمل مستقیم را قرار می‌دهیم، یعنی عمل بی‌واسطه آنانی که مبارزه می‌کنند. در شرایط امروزی عمل‌های مستقیم ریشه‌ای راهگشا هستند و برای مثال عبارتند از اعتصاب ادامه‌دار، اشغال اماکن مدیریت و مراکز تصمیم‌گیری، اشغال دفترهای احزاب سیاسی…
• همبستگی: ما زحمتکشان و بیکاران بخش‌های دولتی و خصوصی به یک اندازه قربانی نظمی هستیم که برقرار است. می‌بینیم که چگونه وضعیت زندگی ما بدتر می‌شود. ما به همین خاطر نباید بگذاریم کسانی که دارای امتیاز هستند، یعنی کارفرمایان و حکمرانان، باز هم دست به اخراج بزنند، دستاوردهای اجتماعی را نابود نمایند و شرایط زندگی ما را وخیم‌تر کنند. باید علیه کارفرمایان و حکمرانان و نظمشان به پاخیزیم.
• دمکراسی مستقیم، عمل مستقیم و همبستگی سه اصل آنارکوسندیکالیسم هستند.

ابزار و اهداف مبارزه ی ما

کنفدراسیون ملی کار در کارخانه‌ها و شرکت‌ها برای مطالبات فوری مبارزه می‌کند، مطالباتی از قبیل کاهش ساعات کار (بدون کم کردن دستمزدها)، علیه بی‌ثبات‌کاری و انعطاف‌پذیری ساعات کار… اما با توجه به این که ستم‌های مختلف پشت درهای کارخانه‌ها و شرکت‌ها متوقف نمی‌شوند و ستم اقتصادی با ستم سیاسی پیوند دارد، کنفدراسیون ملی کار در یک مبارزه همه جانبه علیه جامعه فعلی نیز شرکت می‌کند. این مبارزه‌ای روزمره است که در محل زندگی و کار ما علیه نژادپرستی، نظامی‌گری، جنسیت‌گرایی، قوانین ضدآزادی و ضدکارگری جریان دارد.

کنفدراسیون ملی کار هر چند در مبارزات روزمره فعالانه شرکت می‌کند، اما هرگز از یاد نمی‌برد که برای تغییر جامعه کنونی این مبارزات کافی نیستند و باید پایه های آن را نابود کرد، به همین خاطر ما برای جامعه دیگری مبارزه می‌کنیم، جامعه‌ای آزادمنش، برابر و همبسته.

پروژه‌ای برای جامعه

آنارکوسندیکالیسم خود را از بند و زنجیر احزاب و سازمان‌های سیاسی رها کرده است و پروژه خود را برای یک جامعه دیگر دارد، جامعه‌ای که در آن هر کس اختیار تولید آن چه را برای زندگی لازم است به دست گرفته است. در این جامعه بدون آن که استثمارگر و استثمارشده وجود داشته باشند، پیشرفت به نفع همه صورت می‌گیرد. از این دید است که آنارکوسندیکالیسم «جامعه مطرح شده در پروژه خود را بر اساس یک سازمان گسترده فدرالیست می‌گذارد، یعنی سازمانی که از پایین به بالا عمل می‌کند و بر اساس همه نیروهایش برای دفاع از نظرات و منافع مشترکشان شکل می‌گیرد.»

دولت جای خود را به یک فدراسیون می‌دهد که از پایین به بالا با اصول خودمدیریتی اداره می‌گردد. نمایندگان در چنین جامعه‌ای برای وظایف مشخص انتخاب می‌شوند و در هر لحظه قابل عزل خواهند بود. هر چه قدر هم این جامعه مدرن پیچیده باشد، شوراهای هماهنگی و خودمدیریتی برای اداره آن کافی خواهند بود.

طرح عمومی جامعه لیبرتر (آزادمنش) شامل یک فدراسیون دوگانه است، از یک سو شوراهای کارگاه‌ها، کارخانه‌ها، صنایع محلی، منطقه‌ای، ملی و حتا بین‌المللی، مدیریت و هماهنگی هر بخش تولیدی را تضمین خواهند نمود و از سوی دیگر کمون‌هایی برای هماهنگی فعالیت صنایع مختلف در سطح خود برای این که تمام ابزار لازم برای بقای هر واحد در قلمرویی که دارد فراهم گردد، ایجاد خواهند شد. این شکل از جامعه را کمونیسم لیبرتر (آزادمنش) می‌نامند. برخی خواهند گفت که چنین جامعه‌ای یک مدینه‌ی فاضله و ساده‌انگارانه است! با این حال تجربیات اجتماعی جنبش کارگری نشان داده است که هر گاه گسستی از نظم حاکم صورت گرفته است در برخی مواقع تمام بخش‌های یک کشور با دخالت مستقیم کارگران اداره شدند و بر همین اساس است که اصول کنفدراسیون ملی کار تدوین شده است. اسپانیا در سال‌های ١۹٣۶ تا ١۹٣۹ و تولید محصولات کشاورزی در آراگون یا صنایع چوب و حمل و نقل بارسلون و قیام سال ١٩۵۶ در مجارستان از جمله این تجربیات هستند.

ظرفیت‌های خودمدیریتی تولیدکنندگان عظیم هستند. مدیریت مستقیم اقتصاد و جامعه به مراتب از روش‌های سرمایه داری کارآراتر هستند. سرمایه‌داری به جز میلیون‌ها بیکار، گرسنه و تخریب محیط زیست و نظامی‌گری اتمی دستاوردی ندارد.

علیرغم تمام مشکلات موجود و استهزاهای فن‌سالاران راست و چپ، تغییر سندیکایی جامعه ضرورت دارد و مسئله‌ای است که واقعاً مربوط به دوران کنونی‌ست. کنفدراسیون ملی کار در این راه مبارزه می‌کند.

انجمن بین المللی زحمتکشان

نظم سرمایه داری کاری به مرزها و ملل ندارد، این نظم زحمتکشان را در همه جا استثمار می‌کند. به همین خاطر است که کنفدراسیون ملی کار یک مبارزه جداگانه را فقط در فرانسه پیش نمی‌برد و در سطح جهانی در انجمن بین‌المللی زحمتکشان حضور دارد. هدف انجمن بین‌المللی زحمتکشان مبارزه با سرمایه‌داری در سطح جهان است و این مهم بدون پشتیباتی مشترک و همبستگی بین‌المللی در مبارزه امکان‌پذیر نیست.  در حال حاضر انجمن بین‌المللی زحمتکشان شامل گروه‌هایی‌ست که در پی می‌آید:  BASF (بنگلادش)، CNT-AIT (فرانسه)، OLS (سوئد)، PPAS (اندونزی)، SF (انگلستان)، NSF (نروژ)، CNT (اسپانیا)، COB (برزیل)، ASF (استرالیا)، KRAS (روسیه)، PA (اسلواکی)، ASI (صربستان)، ZSP (لهستان). گروه‌هایی از انجمن پشتیبانی می‌کنند: ARS (بلغارستان)، Germinal (شیلی)، MEM (هندوستان)، ULET (کلمبیا)، WAS (اتریش)، WSA (ایالات متحده آمریکا).

***

اساس‌نامه انجمن بین‌المللی زحمتکشان

الف) مقدمه

مبارزه صدها ساله بین استثمارکنندگان و استثمارشوندگان ابعاد تهدیدآمیزی گرفته است. سرمایه به عنوان قادر مطلق سر هیولاوار خود را دوباره بلند کرده است. علیرغم تضادهای درونی بین بورژوازی و سرمایه‌داری بین‌المللی، چنان شرایطی به وجود آورده‌اند که بتوانند مانند تنی واحد علیه پرولتاریا اقدام نمایند و آن را به ارابه‌ی پیروز خود زنجیر کنند.

سرمایه‌داری خود را سازمان می‌دهد و در حالی که در موضعی دفاعی قرار داشت، علیه طبقه کارگر سنگربندی می‌نماید. حمله سرمایه‌داری برضد طبقه کارگر دارای منشاء ژرف و علل مشخص است. تعدد نظرات در میان کارگران، نبود صراحت و انسجام اهداف طبقه کارگر برای امروز و آینده، تشتت طبقه کارگر در گرایش‌های مختلف و در یک کلام سستی و پراکندگی جنبش کارگری به سرمایه‌داری اجازه می‌دهند که علیه طبقه کارگر اقدام نماید. فقط یک پاسخ می‌تواند به هر نوع یورش خشونت‌آمیز و بین‌المللی استثمارکنندگان برضد طبقه کارگر داده شود و آن هم تشکل فوری ارتش پرولتاریا در یک نهاد مبارزاتی است که در بطن خود همه کارگران انقلابی کشورها را دربرگیرد تا بلوکی پولادین علیه تمام حملات سرمایه‌داری شکل بگیرد، بلوکی که حملات سرمایه داری را پس خواهد زد و بر ضد تمام فشار آن پیروز خواهد شد. جنبش رهایی کارگران نمی‌تواند آن گرایش‌های کارگری را بپذیرد که خواهان همزیستی بین سرمایه و کار هستند و می‌خواهند یک آشتی بین‌المللی را با سرمایه‌داری و دولت بورژوایی برقرار کنند. جنبش رهایی کارگران نمی‌تواند در صفوف خود گرایش‌هایی را بپذیرد که دیکتاتوری پرولتاریا را تبلیغ می‌کنند، چرا که این دیکتاتوری بر خلاف اهداف کارگران آگاهی‌ست که بیش‌ترین آزادی و رفاه را برای همه می‌خواهند. زحمتکشان انقلابی سراسر جهان باید یک انجمن واقعی بین‌المللی زحمتکشان را برضد حمله سرمایه‌داری و همه سیاست‌مداران از هر گرایشی که باشند، بسازند. در این انجمن بین‌المللی هر عضو می‌داند که رهایی طبقه کارگر فقط به دست خود طبقه کارگر میسر است، کارگرانی که به عنوان تولیدکنندگان، سازمان‌های اقتصادی خود را تشکیل می‌دهند تا کنترل اراضی و کارخانه‌ها را به دست بگیرند و آن‌ها را به شیوه اشتراکی اداره کنند. این سازمان‌های اقتصادی که تولیدکنندگان اداره می‌کنند با ادامه‌ی تولید، زندگی اجتماعی را تضمین می‌کنند. وظیفه‌ی زحمتکشان با چنین چشم‌انداز و هدفی این است که در مبارزات جاری که برای تغییر اجتماعی هستند شرکت نمایند و این را به خاطر داشته باشند که هر گامی می‌تواند آنان را به هدف خود نزدیک کند به شرط این که در مبارزات روزمره فقط روی نیروی خود حساب کنند و با تبلیغ و تشکل در جنبش خود، ابزار لازم را برای کنار زدن رقبا و جایگزین شدن خود فراهم آورند. به علاوه ما می‌توانیم هر جا که امکانش وجود دارد نظم اجتماعی خود را برای نمونه ایجاد نماییم. تشکلات ما می‌توانند در چارچوب امکاناتی که دارند بزرگ‌ترین تأثیرات را روی گرایش‌های دیگر داشته باشند تا آن‌ها نیز به ما بپیوندند و با ما علیه رقبای دولتی و سرمایه‌داران مبارزه نمایند، البته همیشه باید شرایط محلی و زمانی را در نظر گرفت و هرگز نباید اهداف نهایی جنبش رهایی کارگران را از یاد برد.

ب) اصول سندیکالیسم انقلابی

            ١) سندیکالیسم انقلابی با تکیه بر مبارزه طبقاتی برای اتحاد همه زحمتکشان در سازمان‌های رزمنده اقتصادی تلاش می‌کند که به نوبه خود برای آزادی از یوغ دوگانه‌ی سرمایه و دولت مبارزه می‌کنند. هدف نهایی سندیکالیسم انقلابی سازماندهی زندگی اجتماعی بر اساس کمونیسم لیبرتر (آزادمنش) است که با عمل انقلابی طبقه کارگر به وجود می‌آید. سندیکالیسم انقلابی با این اعتقاد که فقط سازمان‌های اقتصادی پرولتاریا قادرهستند جامعه کمونیست لیبرتر را به وجود آورند به همه زحمتکشان به عنوان تولیدکنندگان و آفرینندگان ثروت‌های اجتماعی روی می‌آورد و مخالفت خود را علیه احزاب کارگری مدرن اعلام می‌کند، احزابی که برای سازماندهی اقتصادی جامعه بی‌کفایت هستند.

            ٢) سندیکالیسم انقلابی مخالف قاطع هر گونه انحصار اقتصادی و اجتماعی‌ست و برای نابودی هر گونه انحصاری با استفاده از کمون‌های اقتصادی که توسط نهادهای کارگران در هر زمین و کارخانه اداره می‌شوند، مبارزه می‌کند. این کمون‌های اقتصادی بر اساس شوراهای آزاد شکل می‌گیرند که تابع هیچ قدرت و هیچ حزب سیاسی نیستند. سندیکالیسم انقلابی علیه دولت و احزاب سیاسی قد علم می‌کند و در برابر آن‌ها سازمان اقتصادی تولید را قرار می‌دهد. سندیکالیسم انقلابی دولت انسان علیه انسان را برنمی‌تابد و مدیریت اشتراکی را در مقابل هر دولتی قرار می‌دهد. بنابراین واضح است که سندیکالیسم انقلابی نمی‌خواهد قدرت سیاسی را به دست بگیرد، برعکس نابودی هر گونه قدرت دولتی را در زندگی اجتماعی هدف خود می‌داند. سندیکالیسم انقلابی بر این باور است که با حذف انحصار مالکیت، سلطه‌گری نیز پایان می‌یابد، لذا هر شکلی از دولت هرگز نخواهد توانست وسیله‌ای برای آزادی انسان‌ها باشد. هر نوعی از دولت به پیدایش انحصارات و امتیازات جدید برای عده‌ای خاص می‌انجامد.

            ٣) سندیکالیسم انقلابی دارای کارآیی دوگانه است، از سویی ادامه دادن به مبارزه انقلابی روزمره در تمام کشورها برای بهبود شرایط اقتصادی، اجتماعی و فکری طبقه کارگر تا جایی که جامعه کنونی اجازه می‌دهد و از سوی دیگر تربیت توده‌ها برای این که خود بتوانند، هنگامی که زمانش رسید، مدیریت مستقل تولید و توزیع را با در اختیار گرفتن تمام موجودی‌های زندگی اجتماعی به دست بگیرند. سندیکالیسم انقلابی نمی‌پذیرد که سازماندهی یک نظم اجتماعی که بارش فقط روی تولیدکننده قرار دارد با دستورات دولتی رتق و فتق گردد. سندیکالیسم انقلابی خواهان نظمی‌ست که بر اساس فعالیت مشترک تمام زحمتکشان یدی و فکری پی‌ریزی گردد. این نظم در هر شاخه صنعتی با مدیریت کارخانه‌ها توسط خود کارگران شکل می‌گیرد به طوری که هر گروه از آنان در یک کارخانه یا شاخه‌ی صنعتی عضوی خودمختار در تمام نهاد اقتصادی‌ست و خودبه‌خود بر اساس یک نقشه و بر اساس توافقات مشترک، تولید و توزیع را به نفع تمام جامعه تنظیم می‌نماید.

            ۴) سندیکالیسم انقلابی مخالف تمامی گرایش‌هایی‌ست که از دولت و دین تمرکزگرا دفاع می‌کنند چرا که آن‌ها فقط به ادامه حیات دولت و اتوریته یاری می‌رسانند و همواره ابتکار و استقلال را از اندیشه‌ها می زدایند. سانترالیسم یک سازماندهی مصنوعی‌ست که به زعم خود اقشار پایین دست را به اقشاری که بالادست می‌داند، می‌سپارد. سانترالیسم یا تمرکزگرایی نهایتاً رتق و فتق امور تمام جامعه را به دست یک اقلیت می‌دهد و فرد را به برده تبدیل می‌کند که باید فرمانبرداری کند. سازماندهی تمرکزگرا نیازهای جامعه را برای منافع چند نفر تنظیم می‌کند. تمرکزگرایی (سانترالیسم) حقیقت را با یک دست کردن زوری جامعه پنهان می‌کند و مسئولیت شخصی را با انضباط سخت‌‌گیرانه جایگزین می‌نماید. به همین خاطر است که سندیکالیسم انقلابی مخالف قاطع سانترالیسم است و جامعه مطلوب را جامعه سازماندهی شده بر پایه تشکل بزرگ فدرالیستی می‌داند. سازمان فدرالیستی جامعه از پایین به بالاست و دربرگیرنده وحدت آزاد تمام نیروهایی‌ست که برای دفاع از نظرات و منافع مشترک گردهم  می‌آیند.

۵) سندیکالیسم انقلابی با هیچگونه فعالیت پارلمانی و همکاری با نهادهای قانونگذار همخوانی ندارد، چرا که خوب می‌داند که آزادترین سیستم انتخاباتی هم نمی‌تواند تضادهای واقعی موجود را در جامعه از میان بردارد. یگانه هدف نظم پارلمانی این است که در ظاهری قانونی، باطنی دروغین را قرار دهد که به تداوم بی‌عدالتی‌های اجتماعی دامن زده شود.

۶) سندیکالیسم انقلابی مخالف تمام مرزهای سیاسی و ملی‌ست که جبارانه به وجود آمده‌اند و اعلام می‌کند که آن چه ناسیونالیسم (ملی گرایی) نامیده می‌شود چیزی نیست به جز دین ِ دولت مدرن که می‌خواهد در پشت آن منافع مادی طبقات دارا را حفظ نماید. سندیکالیسم انقلابی بر این باور است که اختلافات موجود در زمینه اقتصادی هستند و می‌توانند منطقه‌ای یا ملی باشند. این اختلافات هستند که سلسله مراتب و امتیازات و انواع ستم‌ها را (بر اساس نژاد، جنسیت یا هراختلاف واقعی یا قلابی دیگر) پدید می‌آورند. سندیکالیسم انقلابی می‌خواهد که هر گروهی حق خودمختاری همبسته با دیگر انجمن‌های مشابه را داشته باشد.

٧) به همین دلایل است که سندیکالیسم انقلابی با جنگ و نظامی‌گری مبارزه و تبلیغات ضدجنگ را توصیه می‌کند. سندیکالیسم انقلابی خواهان برچیدن بساط ارتش‌های حرفه‌ای‌ست که همچون ابزار ضدانقلاب سرمایه‌داری عمل می‌کنند. میلیشیای کارگری که در طی انقلاب زیر کنترل سندیکاهای کارگری قرار دارند باید جایگزین ارتش‌های حرفه‌ای گردد. سندیکالیسم انقلابی خواهان تحریم تمام مواد اولیه‌ای‌ست که برای جنگ لازم است و فقط یک استثناء بر این امر قائل است و آن هم برای زمانی‌ست که کارگران یک کشور در حال انقلاب اجتماعی هستند و باید به آنان یاری رساند تا از انقلابشان دفاع کنند. سندیکالیسم انقلابی نهایتاً از ابزاری مانند اعتصاب پیشگیرانه و انقلاب برضد جنگ و نظامی‌گری استفاده می‌کند.

٨) سندیکالیسم انقلابی معتقد است که تولید یک محصول نباید محیط‌زیست را تخریب کند و مثلاً استفاده از  انرژی‌های آلترناتیو را در صورت امکان به جای انرژی‌های تجدیدناپذیر پیشنهاد می‌کند. سندیکالیسم انقلابی نمی‌پذیرد که ناآگاهی موجب بحران زیست محیطی کنونی‌ست، بلکه عطش سود بیش‌تر است که چنین وضعی را پیش آورده است. تولید سرمایه‌داری برای حفاظت از محیط زیست بی کفایت است چرا که همیشه در پی کاهش هزینه‌ها و افزایش سود برای ادامه حیات خود است. خلاصه این که بحران قروض جهانی استفاده از کشاورزی صنعتی را گسترده کرده به طوری که کشاورزی برای امرار معاش پسروی نموده است. این موضوع سبب شده که جنگل‌های استوایی نابود گردند و گرسنگی و بیماری افزایش یابند. اگر مبارزه برای حفظ سیاره زمین و مبارزه علیه سرمایه‌داری به هم پیوند نخورند، هر دو شکست می خورند.

٩) سندیکالیسم انقلابی مدافع سرسخت عمل مستقیم است و از هر مبارزه‌ای که در تضاد با اهدافش نباشد، پشتیبانی می‌نماید. مبارزه دارای اشکال مختلفی از قبیل اعتصاب، تحریم، سابوتاژ و غیره است. ژرف‌ترین بازتاب یک عمل مستقیم اعتصاب عمومی‌ست که از نظر سندیکالیسم انقلابی نوید دهنده انقلاب اجتماعی‌ست.

١٠) سندیکالیسم انقلابی دشمن هر گونه خشونت است که همه دولت‌ها سازمان می دهند، اما این نکته را از نظر دور نمی‌دارد که در طی نبردهای سرنوشت‌ساز که میان سرمایه‌داری امروز با کمونیسم آزادمنش فردا انجام خواهند گرفت برخوردهای به شدت خشونت‌آمیزی شکل خواهند گرفت. سندیکالیسم انقلابی بدین دلیل قهر را به عنوان یک وسیله برای دفاع علیه تهاجمات طبقات سلطه گر مجاز می‌شمارد. طبقات دارا برضد مردم انقلابی از خشونت استفاده می‌کنند چرا که نمی‌خواهند مالکیت را بر زمین‌ها و ابزار تولید از دست بدهند. از آن جایی که خلع مالکیت نمی‌تواند بدون دخالت مستقیم سازمان‌های اقتصادی زحمتکشان انقلابی عملی گردد، دفاع از انقلاب نیز به همان نهادهای اقتصادی بازمی‌گردد و نه یک تشکیلات نطامی یا شبه‌نظامی که در بیرون آن‌ها شکل گرفته است.

١١) فقط در سازمان‌های اقتصادی و انقلابی طبقه کارگر نیروی رهایی و تأمین انرژی آفریننده‌ی لازم برای بازسازی جامعه بر اساس کمونیسم لیبرتر (آزادمنش)  وجود دارد.

پ) نام سازمان بین المللی

پیوند بین‌المللی برای مبارزه و همبستگی که سازمان‌های سندیکایی انقلابی جهان را به یک دیگر وصل می‌کند انجمن بین‌المللی زحمتکشان نامیده می‌شود.

ت) اهداف انجمن بین‌المللی زحمتکشان

انجمن بین‌المللی زحمتکشان دارای اهداف زیر است:

            الف) سازماندهی و پشتیبانی از مبارزه انقلابی در همه کشورها برای نابودی همیشگی رژیم‌های سیاسی و اقتصادی کنونی و استقرار کمونیسم لیبرتر.

            ب) ایجاد یک پایه ملی و صنعتی سندیکایی در تشکلات اقتصادی سندیکایی و آن جایی که چنین پایه‌ای موجود است، تحکیم آن‌هایی که برای نابودی سرمایه‌داری ودولت مبارزه می‌کنند.

            پ) جلوگیری از نفوذ هر گونه حزب سیاسی در سازمان‌های اقتصادی سندیکایی و مبارزه قاطع با هر گرایشی از سلطه‌گری سیاسی در درون سندیکاها.

            ت) تدوین یک برنامه مشخص در صورت پیدایش یک موقعیت برای ائتلاف موقت با دیگر تشکلات پرولتری، سندیکایی و انقلابی به شرطی که بندهای الف، ب و پ بالا خدشه‌دار نگردد. هدف ائتلافات موقت باید حرکت‌های بین‌المللی مشترک به نفع طبقه کارگر باشد. نباید هرگز اتحادی با احزاب سیاسی صورت بگیرد، یعنی با گروه‌هایی که  دولت را به عنوان یک سیستم سازماندهی اجتماعی می‌پذیرند. سندیکالیسم انقلابی هر گونه همکاری طبقاتی را که با شرکت در نهادهای مشترک کارگر و سرمایه‌دار مانند کمیته‌های شرکت‌ها شکل می‌گیرند، نفی و طرد می‌کند. سندیکالیسم انقلابی هیچگونه یارانه دولتی را نمی‌پذیرد و مخالف کسانی‌ست که می‌خواهند فعالیت سندیکایی را حرفه‌ای پیش ببرند. این نوع از فعالیت‌ها با آنارکوسندیکالیسم همخوانی ندارند.

            ث) مبارزه با خشونت تمام دولت‌ها علیه انقلابیان که برای یک انقلاب اجتماعی فعالیت می‌کنند.

            ج) مطالعه همه مسائل پرولتاریای جهان برای تحکیم و گسترش جنبش‌هایی که در یک کشور یا چند کشور برای دفاع از حقوق و دستیابی به حقوق جدید برای طبقه کارگر در جریان هستند یا برای انقلاب رهایی‌بخش مبارزه می‌کنند.

            چ) اقدام برای حمایت مشترک از مبارزات بزرگ اقتصادی یا مبارزات حاد برضد دشمنان آشکار و پنهان طبقه کارگر.

            ح) یاری فکری و مادی به جنبش‌های طبقاتی که توسط سازمان‌های اقتصادی ملی پرولتاریا هدایت می‌شوند. انجمن بین‌المللی زحمتکشان فقط زمانی در امور سندیکایی یک کشور دخالت می‌کند که سازمان سندیکایی آن کشور بخواهد یا امضاء کننده تصمیمات عمومی انجمن باشد.

ث) شرایط عضویت

سازمان‌های زیر می‌توانند به انجمن بین‌المللی زحمتکشان بپیوندند:

            الف) سازمان‌های سندیکایی انقلابی ملی که عضو هیچ انترناسیونال دیگری نباشند. به هر حال برای هر کشور بیش از یک گروه نمی‌تواند وجود داشته باشد. گروه‌های عضو باید اصول، راه‌کارها و اهداف انجمن بین‌المللی زحمتکشان را بپذیرند و نسخه‌ای از اساس‌نامه و اصول خود را به دبیرخانه انجمن بدهند. دبیرخانه بین‌المللی انجمن باید تمام واحدهای دیگر را از نامزدی عضویت جدید مطلع نماید.

            ب) اقلیت‌هایی از سندیکالیست‌های انقلابی متشکل در سازمان‌های ملی که خود وابسته به انترناسیونال‌های سندیکایی دیگر هستند.

            پ) سازمان‌های سندیکایی یا حرفه‌ای یا صنعتی مستقل که  یا عضو سازمان‌های ملی هستند که خود در انجمن عضویت ندارند با این شرط که اصول و اهداف انجمن را بپذیرند و سازمان‌های ملی‌اشان، اگر وجود دارند، موافق عضویتشان در انجمن باشند. نمی‌توان ورود سازمان‌های سندیکایی، حرفه‌ای یا صنعتی را به درون انجمن بین‌المللی زحمتکشان پذیرفت که از سازمان ملی خارج شده‌اند یا از آن کنار گذاشته شده‌اند، مگر آن که توافق جمعی یک کنفرانس مرکب از دو نماینده هر سازمان عضو، یعنی دو نفر از سازمان جداشده یا اخراج شده و دو نماینده ملی از سازمان عضو انجمن بین‌المللی زحمتکشان و دبیرخانه آن، اعلام گردد.

            ت) هر سازمان تبلیغات سندیکایی انقلابی که اصول و اهداف انجمن بین‌المللی زحمتکشان را می‌پذیرد و در کشوری کار می‌کند که هیچ سازمان ملی عضو انجمن نباشد.

            ث) از آن جایی که انجمن بین‌المللی زحمتکشان فقط دارای واحدهای قانونی و غیرقانونی‌ست که در رابطه مستقیم با کشورهای خود هستند، گروه‌های تبعیدی می‌توانند به عنوان واحد این انجمن به رسمیت شناخته شوند به شرط این که به دبیرخانه انجمن به روشنی نشان دهند که نمایندگان اصیل تشکلاتی هستند که در کشورهای مربوطه فعالیت می‌کنند. در هر صورت فقط یک واحد برای هر کشوری می‌تواند وجود داشته باشد. اگر رفتارهایی که در زیر می آیند محرز گردند تصمیم به حذف یک واحد گرفته خواهد شد: الف) اگر پایبندی به اصول و اهداف نقض گردد، ب) اگر حق عضویت‌ها پرداخت نگردد، اگر یک واحد به مدت یک سال حق عضویت نپردازد، کنگره باید در مورد آن تصمیم‌گیری نماید، پ) اگر یک واحد در مجامع عمومی و کنگره بین‌المللی شرکت نکند و به فراخوان‌های دبیرخانه و واحدها بدون ارائه توضیح پاسخ ندهد.

ج) کنگره‌های بین‌المللی

اگر ممکن باشد کنگره‌های بین‌المللی انجمن هر دو سال یک بار برگزار می‌شوند. دبیرخانه با در نظر گرفتن مهلت کافی از واحدها خواهد خواست تا موضوعات و پیشنهادهایی را که دارند به کنگره ارائه دهند. سپس دبیرخانه دستور کار کنگره را تهیه خواهد نمود و به همراه موضوعات رسیده، دست کم شش ماه پیش از کنگره، به تمام واحدها خواهد فرستاد. اجرای توافقات و قطع‌نامه‌هایی که به تصویب کنگره‌ها می رسند برای تمام تشکلات عضو اجباری خواهند بود مگر آن که این تشکلات در کنگره ملی خود یا در یک همه‌پرسی قطعنامه‌های کنگره را رد کرده باشند. اگر حداقل سه سازمان ملی عضو انجمن بین‌المللی زحمتکشان تقاضا کنند در این صورت می‌توان با یک همه‌پرسی عمومی در تمام واحدها، در یک تصمیم بین‌المللی تجدید نظر کرد. هر واحد عضو انجمن بین‌المللی زحمتکشان در کنگره‌ها و همه‌پرسی‌های بین‌المللی دارای یک حق رأی است، هر چند باید تلاش نمود که پیش از این که کار به رأی گیری بکشد به اجماع و اتفاق نظر رسید.

چ) نقل و انتقالات بین‌المللی

هر عضو یک سازمان وابسته به انجمن بین‌المللی زحمتکشان که حق عضویت خود را کاملاً پرداخت کرده است اما در یک کشور دیگر به جز محلی که او عضو است اقامت دارد، باید حداکثر یک ماه پس از رسیدن خود، انتقال خود را از سازمانی که در آن بوده به سازمان ملی کشور مقصد انجام دهد. سازمان کشور مقصد باید این انتقال را بپذیرد بدون آن که حق ورودی اخذ نماید. اگر یک تبعید گسترده صورت بگیرد، عضویت در سازمان تبعیدی که انجمن بین‌المللی زحمتکشان به رسمیت شناخته، اختیاری‌ست.

ح) دبیرخانه

برای هماهنگی فعالیت‌های جهانی انجمن بین‌المللی زحمتکشان، برای دستیابی به اطلاعات دقیق جهت تبلیغات و سازماندهی مبارزه در همه کشورها، برای اجرای قطع‌نامه‌های کنگره‌های بین المللی به بهترین شیوه ممکن و برای مواظبت از تمام فعالیت‌های انجمن بین‌المللی زحمتکشان، یک دبیرخانه، که دست کم سه نفرشان در نشانی مرکزی انجمن بین‌المللی زحمتکشان اقامت دارند، انتخاب می‌گردد. دبیرخانه را کنگره یا همه‌پرسی بین‌المللی برمی‌گزیند. بقیه اعضای دبیرخانه توسط واحد یا واحدهایی انتخاب می‌شوند که کنگره مشخص می نماید. اعضای دبیرخانه فعالیت و کارها را بین خود تقسیم می‌کنند. دبیرخانه و دبیر همانگونه که در بالا آمده است برای فاصله دو کنگره انتخاب می‌گردند. با این حال می‌توان انتخابات مجددی را فقط برای یک دوره مدیریت در نظر گرفت. محلی را که دبیرخانه باید در آن قرار بگیرد، کنگره تعیین می‌نماید. اگر چنین امری ممکن نشد، این محل با همه‌پرسی مشخص می‌گردد. دبیرخانه باید یک گزارش کتبی از فعالیت‌های خود تهیه کند. گزارش کتبی باید پیشاپیش به واحدهای عضو انجمن بین‌المللی زحمتکشان داده شود تا قبل از برگزاری کنگره فرصت کافی برای مطالعه داشته باشند. واحدهای عضو هم زمان با دریافت گزارش کتبی دبیرخانه یک گزارش مالی نیز دریافت می‌کنند. کنگره کمیسیونی را مسئول رسیدگی به حساب‌ها و کنترل نهایی آن‌ها می‌کند.

خ) مالی

برای این که انجمن بین‌المللی زحمتکشان بتواند گسترش پیدا کند و فعالیت‌های بین‌المللی را بیش‌تر نماید و برای این که بتوان به تبلیغات نوشتاری، پایه‌هایی استوار داد، برای این که انجمن بین‌المللی زحمتکشان بتواند نشریات خود را مرتباً منتشر نماید، برای این که انجمن بین‌المللی زحمتکشان بتواند در حرکات سندیکالیستی انقلابی در کشورهای مختلف شرکت جوید، برای این که انجمن بین‌المللی زحمتکشان بتواند به ترویج نظرات سندیکالیسم انقلابی در کشورهایی بپردازد که در آن‌ها نظرات و راه‌کارهای ما دارای وزنه‌ای نیستند و سرانجام به خاطر این که انجمن بین‌المللی زحمتکشان بتواند فوراً و با شیوه‌ای رضایت‌بخش به فراخوان‌های همبستگی که به انجمن فرستاده می‌شوند پاسخ دهد، هر عضو یک سازمان وابسته به انجمن بین‌المللی زحمتکشان باید یک حق عضویت بین‌المللی سالانه برابر با یک دلار آمریکا یا مبلغ برابر با این پول بپردازد. واحدهایی که در وضعیت بد مالی هستند برای این حق عضویت توافقی با دبیرخانه انجمن بین‌المللی زحمتکشان می‌کنند. هر واحدی خود تصمیم می‌گیرد که چگونه حق عضویت اعضای خود را جمع‌آوری کند. اگر واحدها مایل باشند، انجمن بین‌المللی زحمتکشان می‌تواند یک تمبر ویژه برای دفترچه‌های حق عضویت به آن‌ها بدهد. هر واحد هر سه ماه یک بار حق عضویت‌های بین‌المللی را به انجمن می‌فرستد.

د) انتشارات

دبیرخانه دارای انتشارات زیر است:

            ١) نشریه‌ای که باید با بیش‌ترین تناوب ممکن منتشر گردد. مطلوب است که نشریه‌ی هر واحد عضو انجمن یا هوادار آن، فضایی را در صفحات خود به خبرهای انجمن بین‌المللی زحمتکشان اختصاص دهد تا بتوان از این طریق، فراخوان‌ها به همبستگی بین‌المللی و تبلیغات عمومی را در آن منتشر کرد.

            ۲) انتشار جزوات تبلیغاتی ویژه‌ی انجمن بین‌المللی زحمتکشان برای کشورهایی که دارای واحد نیستند.

            ٣) هر نشریه به صورت گاهنامه یا هر شکل دیگری که کنگره برای انتشارش تصمیم می‌گیرد.

تارنمای انجمن بین‌المللی زحمتکشان: https://iwa-ait.org

تدوین و ترجمه: نادر تیف

اردیبهشت ۱۴۰۰ –  مه ۲۰۲۱

هنگامی که نخستین پرتو خورشید روز اول ماه مه بر گورهای بی‌آوای والدهایم می‌تابد، بنای فروتن یادبود پنج کارگر آنارشیست به خاک افتاده در نوامبر ۱۸۸۷ خودنمایی می‌کند… ادامه منشاء اول ماه مه به قلم رودلف روکر در لینک زیر:

https://bit.ly/3xxaWKH

نام کتاب: آنارکوسندیکالیسم

نویسنده: رودولف روکر

مترجم: محمودرضا عبداللهی

ناشر: نشر افکار

http://nashreafkar.com/

میخائیل باکونین و کمون پاریس

قصد نخستین نگارنده این بود که به ترجمه نوشته میخائیل باکونین در باره کمون پاریس که امسال صدوپنجاهمین سالگردش در سراسر جهان گرامی داشته می‌شود، بسنده کند. اما این نوشتار کوتاه و به ویژه ناتمام است و به خودی خود توانایی بیان جوانب مختلف نقش و نگرش او را در و به کمون پاریس ندارد، خاصه آن که از یک سو روایات نادرستی به وی نسبت داده شدند و از سوی دیگر کمون پاریس در آن دوره یک جنبش ایزوله نبوده و بخشی از جنبش کمونالیست در فرانسه بود. کمون پاریس ۱۸ مارس ۱۸۷۱، (دومین) کمون لیون ۲۲ مارس ۱۸۷۱، کمون مارسی ۲۳ مارس ۱۸۷۱، کمون ناربون ۲۴ مارس ۱۸۷۱، کمون تولوز ۲۵ مارس ۱۸۷۱ و… آغاز شدند. از اینرو پیش از برگردان نوشته باکونین در باره کمون پاریس، او را باید در زمینه کلی‌تر این جنبش نظاره کرد. در این نگرش از تازه‌ترین کنکاش‌های پژوهشگران و تاریخ‌‌شناسان آنارشیست بهره برده شده است.

اُژِن وَرلَن (Eugène Varlin) یک کارگر صحاف و آنارشیست بود. او عضو انجمن بین‌المللی زحمتکشان که نام رسمی انترناسیونال اول است، بود و سپس به عضویت شورای ۹۳ نفره کمون پاریس برگزیده شد، شورایی که به هیچ وجه دارای ایدئولوژی واحد نبود و در آن ژاکوبن‌ها، بلانکیست‌ها، آنارشیست‌ها و غیره حضور داشتند.  ورلن در نوامبر ۱۸۶۹ نامه‌ای به آلبر ریشار (Albert Richard) یکی از اعضای انترناسیونال اول در شهر لیون فرانسه نوشت:«حذف تمام نهادهایی که مزاحم ما هستند، آسان خواهد بود. ما همه در این باره توافق داریم. اما بازسازی سخت‌تر خواهد بود…باید شتاب کنیم، زمان زیادی نداریم.» این نامه ورلن به ریشار در حالی نوشته شد که شهر لیون در تب و تاب بود و اعضای انترناسیونال در آن بسیار فعال بودند. لیون «پایتخت سوسیالیسم» نام گرفته بود. باکونین از سال ۱۸۶۸ عضو انترناسیونال اول بود. او در عین حال عضو «اتحاد بین‌المللی برای دمکراسی سوسیالیست» بود. در این تشکل کسانی که در کمون پاریس بسیار فعال بودند عضویت داشتند، از جمله برادران رُکلو یعنی الی و الیزه (Élie & Élisée Reclus). الی کتابی در ۴۰۰ صفحه نگاشته است که «کمون پاریس، روز به روز» نام دارد که در واقع یادداشت‌های روزانه او از مشاهداتش و فعالیت خودش و در ضمن انتقاداتش در تمام مدت کمون پاریس یعنی از ۱۸ مارس تا ۲۸ مه ۱۸۷۱ است. الیزه جغرافی‌دان و نظریه‌پرداز برجسته آنارشیست است که گفته است:«آنارشی بلندترین بازنمود نظم است.»

طرفداران مارکس در انترناسیونال اول به میخائیل باکونین صفت «ضدسیاسی» دادند، زیرا او مخالف شرکت در انتخابات در چارچوب نظم بورژوایی و بر این باور بود که شرکت در پارلمان‌ها هیچ تغییر چشم‌گیری در وضعیت فرودستان پدید نمی‌آورد. او همچنین رسیدن به سوسیالیسم را از راه دولتی کردن ابزار تولید میسر نمی‌دانست و خواهان اجتماعی کردن آن‌ها بود. باکونین در انترناسیونال اول گرایش «ضداقتدارگرا» را نیز شکل داد، بدین معنا که متشکل شدن کارگران را در یک نهاد یا حزب متمرکز زیان‌آور می‌دانست. او می‌گفت که جنبش کارگری تکثرگراست و حبس آن در یک تشکیلات ایدئولوژیک ثمربخش نیست. میخائیل باکونین سال ۱۸۶۷ خود را آنارشیست نامید. پس از کنگره انترناسیونال در بازل در سپتامبر ۱۸۶۹ گرایش فدرالیست و ضداقتدارگرا شکل گرفت و اوژن ورلن هم بدان پیوست.

به نظم سیاسی فرانسه که ۲ دسامبر ۱۸۵۲ مستقر شد و لوئی – ناپلئون بناپارت از ریاست جمهوری فرانسه به امپراتور ناپلئون سوم تبدیل گشت، «امپراتوری دوم» گفته می‌شود. باکونین در نخستین روزهای جنگ فرانسه و آلمان، امکان سقوط امپراتوری دوم و فرصت مهیا نمودن شرایط یک انقلاب اجتماعی را دید که توانایی مقابله با همه‌ی ارتش‌های پروس را خواهد داشت. باکونین این نظرات را در سپتامبر ۱۸۷۰ در متنی به نام نامه‌ای به یک فرانسوی مطرح کرد.

در دومین روز جنگ فرانسه و پروس، ۲۰ ژوئیه ۱۸۷۰، فعالان انترناسیونال اول تظاهراتی صلح‌طلبانه در لیون برپا کردند. ۴ سپتامبر ۱۸۷۰ جمهوری در لیون اعلام شد و پرچم سرخ در برج ناقوس شهرداری به اهتزاز درآمد که تا ۴ مارس ۱۸۷۱ برافراشته ماند. روز ۲۸ سپتامبر ۱۸۷۰ هزاران کارگر در لیون قیام کردند. میخائیل باکونین خود را به لیون رسانده بود و در جنبشی که به کمون (اول) لیون، شش ماه پیش از پاریس، شهرت یافت، شرکت کرد. آفیش سرخی در سطح شهر چسبانده شد که امضای چند تن از قیام‌کنندگان، از جمله باکونین را داشت. در این آفیش الغای دولت و اعلام خودگردانی کمونال لیون نوشته شده بود. شورشیان لیون اهمال کردند و نتوانستند کنترل شهر را حفظ کنند و مسئولان قدیمی و سرکوب‌گر دوباره حاکم شدند. باکونین به زحمت گریخت و سپس گوستاو کلوزره (Gustave Cluseret) را مسئول اصلی شکست قیام لیون اعلام کرد. مارکس و انگلس افسانه‌ای را مطرح کردند که هنوز مارکسیست‌ها از بازگویی‌اش صرف نظر نمی‌کنند. این باکونین نبود که در بالکن شهرداری لیون متن «آفیش سرخ» را خواند، یک کارگر گچکار و نقاش  ساختمان به نام اُژن – برنار سِین (Eugène – Bernard Saignes)، عضو انترناسیونال اول بود که آن را قرائت کرد. او پس از شکست کمون اول لیون به ژنو گریخت.

مختصراً توضیح داده شد که ساده‌سازی رویدادهای کمون اول لیون به این صورت که «باکونین در لیون روی سکویی رفت و لغو دولت را اعلام نمود و بعد پا به فرار گذاشت» نبوده است. «کمیته نجات عمومی» با عضویت جمهوری‌خواهان و اعضای انترناسیونال اول در لیون ابتداء، روز ۴ سپتامبر ۱۸۷۰، امپراتوری را لغو کرده و اعلام جمهوری کرد که برای آن دوران یک گام به پیش بود. روند انقلابی به رویدادها شتابی فوق‌العاده می‌دهد. میخائیل باکونین روز ۱۵ سپتامبر ۱۸۷۰ به لیون رسید. او ادامه همکاری جمهوری‌خواهان بورژوا و اعضای انترناسیونال را نقد کرد و فقط دو روز بعد «کمیته مرکزی نجات فرانسه» تشکیل شد. باکونین در جلسات متعددی در شهر لیون شرکت کرد و حتا آن‌ها را با همکاری اعضای انترناسیونال همچون کارگر مکانیک آدرین شِتِل (Adrien Schettel) و کارگر ساختمان اژن – برنار سین بیش‌تر کرد. کمیته نجات عمومی با شتابی رعدآسا در سطح شهر لیون گسترش یافت به طوری که از هر محله چندین نماینده در آن عضو شدند و لازم شد یک هماهنگی شکل بگیرد. گروه‌های انقلابی، انجمن‌های کارگری و حتا گروه‌های مسلح شهروندان به کمیته پیوستند. در این مقطع یک نقشه قیام ریخته شد. روز ۲۶ سپتامبر ۱۸۷۰ در سالن روتوند (Rotonde) در حضور ۶ هزار نفر متن «آفیش سرخ» خوانده شد و با استقبال پرشور حاضران روبه‌رو شد. این همان متنی‌ست که دو روز بعد در بالکن شهرداری لیون قرائت شد، اما نه توسط باکونین بلکه اُژن – برنار سِین! این متن را ۲۶ نفر امضاء کرده بودند و یکی از آنان میخائیل باکونین بود. اما ببینیم مفاد این متن چه بود و آیا فقط «لغو دولت» به شکلی خام و نامربوط در آن گنجانده شده بود؟ متن کامل «آفیش سرخ» این بود:

وضعیت کشور فاجعه‌بار است. ناتوانی مسئولان رسمی و بی‌تفاوتی طبقات ممتاز، ملت فرانسه را در لبه پرتگاه قرار داده است.

اگر مردم انقلابی سازماندهی شده سریعاً اقدام نکنند، آینده، انقلاب و همه چیز از دست خواهد رفت. با توجه به بزرگی خطر و با توجه به اهمیت حرکت مردم که باید فوری باشد، نمایندگان کمیته‌های فدرال نجات فرانسه که در کمیته مرکزی جمع هستند راه‌کارهای زیر را پیشنهاد می‌کنند:

• دستگاه اداری و دولتی حکومت که ناتوان شده‌اند لغو گردند؛
• تمام دادگاه‌های جزائی و مدنی معلق شده و با دادگستری مردمی جایگزین شوند؛
• پرداخت مالیات و گرویی‌ها معلق شده و با مالیات‌های بزرگ که کمون‌های هم‌پیمان از طبقات ثروتمند در تناسب با نیازها برای نجات فرانسه بگیرند، جایگزین شوند؛
• دولتی که سرنگون شده است نخواهد توانست در بازپرداخت قروض خصوصی دخالت کند؛
• تمام نهادهای شهرداری‌های موجود برچیده شوند و در همه کمون‌ها با کمیته‌های نجات فرانسه جایگزین شوند که زیر کنترل بی‌واسطه‌ی مردم اعمال قدرت خواهند کرد؛
• هر کمیته‌ی مرکز یک شهرستان دو نماینده برای تشکیل مجمع انقلابی نجات فرانسه خواهد فرستاد؛
• پس از تشکیل، این مجمع فوراً در شهرداری لیون به عنوان دومین شهر فرانسه جلسه خواهد داشت تا بتواند با نیروی هر چه تمام‌تر برای دفاع از کشور تصمیم‌گیری کند.

این مجمع تمام فرانسه را با پشتیبانی مردم  نجات خواهد داد.

مسلح شوید!

لیون – ۲۶ سپتامبر ۱۸۷۰

روز ۲۸ سپتامبر ۱۸۷۰ هزاران کارگر در میدان خاکبرگ‌های لیون تجمع کردند. یک هیئت نمایندگی وارد شهرداری شد، اما مسئولان گریخته بودند. باکونین، سین و حدود صد نفر وارد شهرداری شدند. سین متن «آفیش سرخ» را خواند و جمعیت باشور زیادی از آن حمایت کرد. سین در همین هنگام کلوزره را «ارتشبد نیروهای مسلح انقلابی فدراتیو» نامید. کلوزره به اعضای گارد ملی فراخوان داد تا بدون سلاح‌هایشان به شهرداری بیایند. کارگران معترض و گاردهای غیرمسلح ناگهان خود را در برابر گارد ملی محله‌های بورژوایی لیون که مسلح بودند، یافتند که به راحتی وارد شهرداری شدند و جنبش را خواباندند. باکونین به همین جهت کلوزره را مسئول اصلی شکست کمون اول لیون و حتا خیانت‌کار توصیف کرد.

جالب اینجاست که درست در همان ۲۰ ژوئیه ۱۸۷۰ که فعالان انترناسیونال اول در دومین روز جنگ فرانسه و پروس تظاهرات صلح‌طلبانه در لیون برپا کردند، مارکس در نامه‌ای به انگلس نوشت:«فرانسویان نیاز به گوشمالی دارند. اگر پروسی‌ها پیروز شوند، تمرکز قدرت دولتی برای تمرکز طبقه‌ی کارگر آلمان مفید خواهد بود. سلطه‌ی آلمان از سوی دیگر مرکز ثقل جنبش کارگری اروپا را از فرانسه به آلمان منتقل خواهد کرد و کافی‌ست جنبش ۱۸۶۶ را با امروز در دو کشور مقایسه کنیم تا دریابیم که طبقه‌ی کارگر آلمان بر طبقه‌ی کارگر فرانسه، چه از لحاظ نظری و چه از لحاظ سازمانیابی، برتری دارد. برتری طبقه‌ی کارگر آلمان بر فرانسه در صحنه بین‌المللی خود بدین معناست که تئوری ما بر تئوری پرودون (Pierre – Joseph Prouhon) برتری دارد.» مارکس در نامه‌ای دیگر به انگلس که تاریخ ۶ سپتامبر ۱۸۷۰ را دارد، نوشت:«امروز تمام شاخه فرانسوی به سوی پاریس می‌رود تا حماقت‌هایی را به نام انترناسیونال رقم زند. آنان می‌خواهند دولت موقت را سرنگون کنند، کمون پاریس را اعلام و پیا (Félix Pyat) را سفیر فرانسه در لندن کنند.»

فلیکس پیا یک روزنامه‌نگار و نویسنده و در ضمن فراماسون بود. او عضو هیئت اجرائی کمون پاریس شد. هیئت اجرائی در درون شورای کمون پاریس تشکیل شد تا تصمیمات کمون پاریس و ۹ کمیسیون آن را اجراء کند. پیا ضمن عضویت در هیئت اجرائی عضو یکی از این کمیسیون‌ها به نام کمیسیون اقتصاد بود. او پس از سرکوب کمون پاریس به لندن گریخت.

میخائیل باکونین به عنوان یک فعال سیاسی تحت تعقیب نمی‌توانست در کمون پاریس حضور یابد. اما دوستانش که عضو انترناسیونال اول بودند فعالانه در آن شرکت داشتند. باکونین دائماً با آنان مکاتبه می‌کرد. برخی از نامه‌هایش ناپدید شده‌اند. باکونین دو نامه به  اوژن ورلن نوشته است که در جلد هفتم مجموعه آثارش، صفحات ۳۲۷ تا ۳۲۹ در دسترس هستند. نامه اصلی تاریخ ۵ آوریل ۱۸۷۱ را دارد و نگاه او را به کمون پاریس، پیش از سرکوب خونین، نشان می‌دهد. باکونین از تمرکز بیش از حد رهبران انقلابی در پاریس تأسف می‌خورد، زیرا این امر به گسترش جنبش به شهرهای دیگر ضربه می‌زد. او شکست کمون را محتمل می‌دانست، زیرا ژاکوبن‌ها و بلانکیست‌ها در شورای کمون پاریس اکثریت داشتند. نزدیکان باکونین در شورای کمون پاریس در اقلیت بودند. آنان گوستاو لوفرانسه (Gustave Lefrançais)، بنوآ ملون (Benoît Malon)، ژان – لوئی پَندی (Jean – Louis Pindy)، شارل اُستَن (Charles Ostyn) و اوژن ورلن (Eugène Varlin) بودند. شک نیست که در میان دوستان وهم‌نظران باکونین در کمون پاریس، کارگر صحاف آنارشیست یک سروگردن از همه بالاتر بود. نامه‌ای از یک پزشک ساکن بارسلون در اسپانیا به نام گاسپار سنتینیون (Gaspar Sentiñón) به اوژن ورلن باقی مانده که از وی تمجید کرده است، چرا که ورلن در سازماندهی فدراسیون جوامع کارگری پاریس فعال بود. این فدراسیون کارگری هدف خود را در کوتاه‌مدت مقاومت و در بلندمدت «رهایی کامل زحمتکشان در یک نظم نوین که در آن کار دستمزدی لغو شده است» گذاشته بود.  البته تمام اعضای اقلیت شورای کمون پاریس دوست باکونین نبودند. هنگامی که کنگره انترناسیونال در لاهه در سال ۱۸۷۲ برگزار شد و کارل مارکس پیشنهاد اخراج میخائیل باکونین و دیگر اعضای ضداقتدارگرا را داد، سه عضو اقلیت شورای کمون به آن رأی مثبت دادند که عبارت بودند از: اگوست سرایه (Auguste Serraillier)، لئو فرانکل (Léo Frankel) و شارل لونگه (Charles Longuet).

میخائیل باکونین در سوئیس برای کارگران کنفرانس ترتیب می‌داد. او در سه کنفرانس به کارگران میانکوه سنت – ایمیه که پیش از سرکوب کمون پاریس برپا شدند، آن را مهم‌ترین رویداد انقلابی پس از ۱۷۹۳ توصیف کرد و گفت:«برادران انترناسیونال ما با فعالیتی پیگیرانه مردم پاریس را سازماندهی و کمون پاریس را عملی کردند.» او هر بار در پایان کنفرانس این گونه گفتارش را پایان می‌داد:«زنده‌باد انقلاب اجتماعی، زنده‌باد کمون پاریس».

باکونین حتا پس از سرکوب کمون پاریس خود را هوادار آن می‌دانست و نوشت که کمون پاریس یک «نفی شجاعانه دولت» بود. باکونین در نامه‌ای به نشریه آزادی چاپ بروکسل نوشت:«قیام کمونالیست پاریس راه انقلاب اجتماعی را بازگشود.» (مجموعه آثار، جلد سوم، صفحه ۵۹).

باکونین در دفاع از کمون پاریس تا آنجایی پیش رفت که تا مدتی از اختلافات با مارکس در انترناسیونال چشم‌پوشی کرد تا بتوان در برابر حملات افرادی مانند میهن‌پرست ایتالیایی جوزپه ماتزینی (Giuseppe Mazzini) علیه کمون پاریس ایستاد. باکونین در تابستان ۱۸۷۱ تلاش کمون را برای «رهایی نهایی بشریت» ستود. باکونین اظهارات ماتزینی را مبنی بر «ترور انقلابی» در کمون پاریس یاوه‌سرایی توصیف کرد و گفت که اتفاقاً کموناردها باید «بی‌باکانه به جیب بورژواهای مرتجع حمله می‌کردند تا بتوانند جان‌ خود را حفظ کنند.» باکونین حتا با الهام از تصمیمات کمون پاریس خود را «کمونالیست و فدرالیست» توصیف و تأکید کرد که این تصمیمات کمون پاریس را به فدرالیسم، سوسیالیسم و دین‌زدایی که او مدافعش بود، نزدیک می‌کرد. این چنین بود که بر ابعاد آنارشیست کمون پاریس اشاره می‌شود.

ترجمه نوشته‌ی کوتاه و ناتمام میخائیل باکونین در زیر می‌آید.

نادر تیف

صدوپنجاهمین بهار کمون پاریس ۲۰۲۱ میلادی ـ ۱۴۰۰ خورشیدی

میخائیل باکونین روز ۱ ژوئن ۱۸۷۱، پس از سرکوب خونین کمون پاریس به لوکارنو در سوئیس بازگشت. او از ۵ تا ۲۳ همان ماه «مقدمه بر چاپ دوم» را نوشت که ادامه‌‌ی اثرش به نام «امپراتوری کنتو ـ ژرمانیک» بود. در همین «مقدمه» ناتمام گذاشته شده بود که ما متن زیر را پیدا می‌کنیم. سه نقطه‌ها در متن از باکونین و نشانگر ناتمامی متن است. البته نشریه «زحمتکش ژنو» (آوریل ـ مه ۱۸۷۸) ابتدای این «مقدمه» را چاپ کرد. الیزه رکلو (Élisée Reclus) عنوان «کمون پاریس و مفهوم دولت» را برای متن تصور کرده بود.

من هوادار کمون پاریس هستم، کمونی که جلادان ارتجاع سلطنت‌طلب و مذهبی قتل‌عام و در خون خفه کردند. بی‌جهت نیست که اکنون کمون در قلب و ذهن پرولتاریای اروپا زنده‌تر و قوی‌تر است. من هوادار کمون پاریس هستم، چرا که نفی شجاعانه و محکم دولت بود. این رویدادی بزرگ است که نفی دولت به ویژه در فرانسه بروز پیدا کرد، چرا که در این کشور تمرکز سیاسی به شدیدترین وجهی وجود داشت و چرا که پاریس به عنوان آفریننده‌ی تاریخی تمدن فرانسه این ابتکار را به دست گرفت…

کمون پاریس مدت زمان کمی طول کشید تا بتواند به توسعه درونی خود برسد و مدام مجبور بود با ضربات مرگ‌آور ارتجاع ورسای مقابله کند. کمون نتوانست حتا برنامه سوسیالیست خود را از لحاظ نظری تدوین کند، چه رسد به آن که اجرایش نماید. باید از سوی دیگر یادآوری کرد که اکثریت اعضای کمون پاریس واقعاً سوسیالیست نبودند و اگر خود را سوسیالیست وانمود کردند فقط به علت نیروی درونی کمون پاریس، ماهیت محافل و ضرورت‌ها بود و نه باورهای خودشان. سوسیالیست‌ها و در رأسشان دوست ما اُژِن وَرلَن (Eugène Varlin) یک اقلیت بسیار کوچک و چهارده، پانزده نفره بودند. بقیه ژاکوبن‌ها بودند…این ژاکوبن‌های بزرگوار و رهبرشان شارل دولکلوز (Charles Delescluze) که روح و منشی بزرگ داشت، پیش از هر چیز خواهان شکوفایی انقلاب بودند. اما از آنجایی که هیچ انقلابی بدون توده‌های مردم وجود ندارد و از آنجایی که این توده‌های مردم غریزی هم که شده سوسیالیست بودند، ژاکوبن‌های صادق بیش از پیش به دنبال آن‌ها راه افتادند تا خود را با منطق جنبش انقلابی تطابق دهند و سرانجام علیرغم میلشان سوسیالیست شدند. این وضعیت ژاکوبن‌هایی بود که در کمون پاریس فعال بودند. دولکلوز و  ژاکوبن‌های بسیار دیگری برنامه‌ها و اعلان‌هایی را امضاء کردند که بر اندیشه‌ی سوسیالیستی استوار بودند یا به آن گرایش داشتند. اما از آنجایی که ژاکوبن‌ها با فشار بیرونی سوسیالیست شده بودند و نه از درون و با باورهای خودشان، نتوانستند تصمیمات قطعی بگیرند تا گریبان خود را از جهان بورژوایی رها کنند. این بدبختی بزرگی هم برای کمون و هم برای خود ژاکوبن‌ها بود، ابتدا خود و سپس کمون را فلج کردند، اما نمی‌توان این اشتباه را به نام آنان نوشت. انسان‌ها در عرض یک روز تغییر نمی‌کنند و ماهیت و عادت‌هایشان دلبخواهی عوض نمی‌شوند. ژاکوبن‌ها صداقتشان را با جانفشانی و مرگ در راه کمون نشان دادند. چه کسی می‌تواند انتظار بیش‌تری از آنان داشته باشد؟

وضعیت تعداد کم سوسیالیست‌های قاطع در کمون پاریس بسیار ناگوار بود. این سوسیالیست‌ها پشتیبانی اکثر توده‌های مردم پاریس را احساس نمی‌کردند. انجمن بین‌المللی زحمتکشان [انترناسیونال اول] که خود نحیف بود و فقط چند هزار فعال داشت به اندازه کافی از کمون حمایت نکرد. سوسیالیست‌های کمون پاریس مجبور بودند روزانه علیه اکثریت ژاکوبن مبارزه کنند. آنان تازه باید برای هزاران کارگر نان و کار مهیا می‌کردند، مردم را سازماندهی و مسلح می‌نمودند و مراقب اقدامات ارتجاعی می‌بودند…

می‌دانم که بسیاری از سوسیالیست‌ها که از لحاظ نظری متعالی هستند، می‌گویند که حتا سوسیالیست‌های فعال در کمون پاریس به انداز کافی در عمل سوسیالیست نبودند… من به این نظریه‌پردازان سخت‌گیر آزادی پرولتاریا می‌گویم که در رابطه با برادران ما در پاریس بی‌عدالتی به خرج می‌دهند، زیرا بین بهترین نظریه‌ها و به کار بستن آنها فاصله‌ی بزرگی وجود دارد که یک روزه طی نمی‌شود.

هر کس که بخت آشنایی با اوژن ورلن را داشته است، خوب می‌داند که او و دوستانش دارای باورهای سوسیالیستی فکرشده، پرشور و ژرف بودند. هیچ کس که به آنان نزدیک شده است شوق گدازان، ازخودگذشتگی و اعتقاداتشان را تکذیب نمی‌کند. اتفاقاً از آنجایی که ورلن و دوستانش باورهای عمیق به سوسیالیسم داشتند مدام از خود ناراضی بودند و می‌دانستند که در برابر آزمونی سترگ قرار دارند که آنان تمام اندیشه و زندگی‌اشان را وقفش کرده بودند. ورلن و دوستانش خوب می‌دانستند که در انقلاب اجتماعی که کاملاً با انقلاب سیاسی تفاوت دارد، فعالیت فردی تقریباً بی‌فایده است و فعالیت خودجوش توده‌های مردم همه چیز است. تمام کاری که افراد می‌توانند بکنند پیشنهاد و ابراز نظراتی‌ست که به غریزه توده‌ها برای تغییر نزدیک باشد. افراد همچنین می‌توانند در تلاش‌های مداوم سازماندهی انقلابی و توانایی طبیعی توده‌ها شرکت کنند و به جز این هیچ کاری از دستشان برنمی‌آید. اگر جز این باشد دوباره دیکتاتوری سیاسی سربرمی‌آورد، دولت شکل می‌گیرد، امتیازات ترمیم می‌شوند، نابرابری‌ها برمی‌گردند و تمام سرکوب‌گری دولتی ابقاء می‌شوند…

برخلاف آن چه کمونیست‌های اقتدارگرا می‌گویند که به نظر من اشتباه است، نمی‌توان برای یک انقلاب اجتماعی با اعمال دیکتاتوری یا تشکیل مجلس مؤسسان که از درون یک انقلاب سیاسی بیرون می‌آید، فرمان صادر کرد. دوستان ما در پاریس گمان می‌کردند که انقلاب اجتماعی نمی‌تواند کامیاب گردد مگر آن که گسترش تمام عیارش با اقدام مستقیم و مداوم توده‌ها، گروه‌ها و انجمن‌های مردمی ضمانت گردد.

دوستان ما در پاریس کاملاً حق داشتند!

میخائیل باکونین

چرا و چگونه ضدانقلاب بلشویک قیام کرونشتات را سرکوب کرد؟

به مناسبت صدمین سالگرد قیام کرونشتات

چرا و چگونه ضدانقلاب بلشویک قیام کرونشتات را سرکوب کرد؟

بخش سوم و پایانی

نویسنده: رنه برتیه – René Berthier برگردان: نادر تیف

زینوویف و حزب در پتروگراد

این زینوویف که به شکلی اسف‌بار بحران را اداره کرد، به طوری که نتیجه در تراژدی کرونشتات تأثیر داشت، که بود؟

لنین می‌گفت که زینوویف اشکالات او را کپی‌برداری و تکرار می‌کند و هنگامی که خطری رفع می‌شود، شهامت نشان می‌دهد. اسوردلف او را وحشت مسجم می‌دانست. (۲۶) کسی پیدا نمی‌شد که در باره وی به صورت خصومت‌آمیز حرف نزند. همه از غرور، بی‌لیاقتی، گستاخی و بی‌شعوری او گلایه می‌کردند. وقتی که جمله‌ای از او به نفع دمکراسی نقل می‌شد، حضار هر جلسه‌ای می‌خندیدند.

زینوویف در پتروگراد جمعی از پرولتاریا را با عوام‌فریبی دور خود گرد آورده بود و گمان می‌کرد هیچ‌کس نمی‌تواند از این شهر تکانش بدهد. حتا وقتی استالین او را از تخت به زیر کشید، زحمتکشان به خیال این که شر خودکامه کوچک کم شده، هیچ واکنشی نشان ندادند. زینوویف نزدیک‌ترین همکار لنین بود. می‌توان از خود پرسید لنین چگونه او را مشغول می‌کرد؟

زینوویف به عنوان رهبر حزب در پتروگراد تلاش کرد تا کنترل ناوگان بالتیک را به دست بگیرد که زیر اتوریته‌ی یک اداره مرکزی به نام پوبالت بود که تروتسکی اداره می‌کرد. کمیته حزب در پتروگراد حتا به گروه‌های زیر دستش دستور داد که از اداره مذکور اطاعت نکنند. زینوویف می‌خواست از تنفر ملوانان کمونیست علیه پوبالت استفاده کند که به آنان اجازه هیچ ابتکاری نمی‌داد.

روز ۱۵ فوریه ۱۹۲۱ – دو هفته پیش از قیام کرونشتات – کمونیست‌های ناوگان جلسه‌ای پرتنش برگزار کردند و با افشای پوبالت از دستور کمیته حزب در پتروگراد برای سرپیچی استقبال نمودند. برخی از کسانی که در جلسه شرکت داشتند حتا خواستار حذف تمام بخش‌های سیاسی ناوگان شدند، خواسته‌ای که شگفت‌آورانه به یکی از مطالبات ملوانان کرونشتات شباهت داشت، ملوانانی که دو هفته بعد شورش کردند، اما نه علیه پوبالت بلکه برضد تمام دم و دستگاه حزب کمونیست. زینوویف در عمل تلاش کرد گروهی از دریانوردان بالتیک علیه حکومت مرکزی تشکیل دهد.

سازماندهی کنگره دهم حزب به کمیته پتروگراد واگذار شده بود. زینوویف اقدامات اداری کنگره را چنان ترتیب داد که اپوزیسیون درونی حزب شکست بخورد. کمیته مسکو متنی منتشر کرد که در آن سازمان پتروگراد علناً به «تخطی از مقررات برای بحث صحیح» متهم شد و از کمیته مرکزی خواست تا «پخش متون کنگره و زمان‌بندی برای سخنرانان را چنان ضمانت کند که…همه نقطه نظرات مطرح شوند.»(۲۷)

تزهای لنین برای کنگره دهم روز ۱۴ ژانویه تحت عنوان «پلاتفرم ده» منتشر شدند. زینوویف، تومسکی و استالین از جمله امضاکنندگان بودند. روزنامه پراودا دو روز بعد پلاتفرم بوخارین را منتشر کرد. لنین آن را «بنای تاریخی ازهم‌گسیختگی ایدئولوژیک» توصیف نمود. لنین گفت که باید علیه «عناصر ناسالم» اپوزیسیون مبارزه کرد، زیرا آنان نه فقط «نظامی شدن کار» را بلکه «روش انتصابات» را نیز نفی می‌کنند، روشی که تاکنون ترجیحاً به کار رفته است. لنین بر این نکته تأکید کرد که هر کس انتصابات را در هر صورت رد ‌کند، نقش رهبری‌کننده حزب را بر توده‌های بی‌حزب نادیده می‌گیرد. لنین در ضمن بر ضرورت مبارزه علیه انحراف سندیکالیست، که موجب نابودی حزب می‌شود، تأکید کرد و نوشت که این مبارزه باید یک بار برای همیشه صورت پذیرد.(۲۸)

این «تزهای» لنین از این جنبه جالب هستند که به ما می‌آموزند که مخالفت با وی یک واگرایی سیاسی ارزیابی نمی‌شد و تبدیل به یک  بیماری روانی می‌گردید. لنین پیش‌تر بوخارین را «بهترین روشنفکر حزب» توصیف کرده بود، اما او دیگر در «ازهم‌گسیختگی ایدئولوژیک» غوطه‌ور شده و تبدیل به یک «عنصر ناسالم» گشته بود. لنین کاملاً درست حدس زده بود که اعتراض علیه انتصاب مأموران و جایگزینی آن با انتخابات مستقیم نمایندگان، نقش رهبری‌کننده حزب را درهم می‌شکند. از همین جا بار دیگر می‌فهمیم که مطالبه شورشيان کرونشتات برای برگزاری انتخابات آزاد شوراها در چارچوب رژیم بلشویک وهمی بیش نبود.

قیام‌ کرونشتات در حالی رخ داد که فعالان بسیاری در حزب بلشویک علیه رهنمودهای آن به مخالفت برخاسته بودند. بخشی از این توده‌های محلی حزب، تمرکز و اتوریته‌ی دولت را نمی‌پذیرفتند. از سوی دیگر کشمکش‌هایی بین شخصیت‌های حزب بروز پیدا کرده بود و جناح‌های درون حزبی برای گرفتن قدرت و تمرکز هر چه بیش‌تر اتوریته‌ی مرکزی حزب علیه ابتکارات محلی به جدال با یکدیگر برخاسته بودند.

پس از مرگ لنین یک دوران گذار پدید آمد، دورانی مملو از کشمکش‌های زیرزمینی درون حزب تا یک فرقه برتر بتواند سر بر آورد. در این دوره رهبری حزب جمعی شد، جمعی سه نفره: استالین، زینوویف و کامنف. این آخری فاقد هر گونه شایستگی بود.

جمع سه نفره در عمل دوام چندانی نیافت. زینوویف و کامنف دست‌به‌دست هم دادند تا استالین را کنار بزنند، اما او هر بار نقشه‌هایشان را نقش بر آب کرد. استالین در سخنرانی ژوئن ۱۹۲۴ نخستین کنایه را به زینوویف و کامنف زد. او هر دو را به ارتکاب به اشتباهات تئوریک متهم کرد که در حزب بلشویک گناهی نابخشودنی بود.

زینوویف و کامنف علیه استالین ضدحمله سازمان دادند. آنان به تشکیلات قدرت‌مند لنینگراد (پتروگراد) اتکاء کردند که اولی کماکان در کنترل خود داشت و از بقیه حزب نسبتاً مستقل بود. پرولتاریای پتروگراد پرشمار و متمرکز بود و از نتایج سیاست نوین اقتصادی (NEP) رنج می‌برد، تبعاتی که کولاک‌ها را ثروت‌مندتر می‌کرد. کارگران لنینگراد با سیاست‌های رهبری حزب که به نفع دهقانان بودند، مخالفت می‌کردند. زینوویف و کامنف که از سیاست راست‌روانه نپ حمایت کردند، ناگهان چپ شدند و علیه آن موضع گرفتند تا بتوانند حمایت کارگران را به دست بیاورند و جای خود را در رأس قدرت حفظ کنند.

زینوویف حتا به میدان تئوریک آمد و با انتشار دو کتاب برداشت خود را از لنینیسم شرح داد. البته بسیار مشکل بود که بتوان پس از استالین و تروتسکی خوانشی نوآورانه از لنین داد. نکته‌ای که زینوویف تشریح کرد و بی‌اساس نبود این که نپ برای لنین یک گام به پس نبود، یک عقب‌نشینی راهبردی بود. شکل‌گیری یک طبقه از دهقانان ثروت‌مند لنینیسم ارتدوکس نبود، لذا باید از آن پس به پرولتاریا و دهقانان فقیر اتکاء می‌کرد. استالین سرانجام دریافت که برای کوبیدن زینوویف باید سازمان حزب را در لنینگراد خنثا کند.

مخالفان در کنگره چهاردهم در اقلیت بودند و موضع تدافعی داشتند، زیرا نمایندگانی که زین پس به کنگره‌ها فرستاده می‌شدند به دقت دست‌چین می‌گردیدند. زینوویف خواهان یک زدوبند بود تا بتواند کنترل خود را بر کارگران لنینگراد حفظ کند، اما استالین می‌خواست او را برای همیشه از سر راه بردارد. زینوویف و هوادارنش در آن زمان خواستار دمکراسی درون حزب شدند، همان دمکراسی که او دربرچیدنش کوشش‌های فراوانی کرده بود.

استالین به ویژه پس از کنگره یک ضربه کاری وارد کرد. او تعداد زیادی فعال حزب را تحت رهبری مولوتوف به لنینگراد فرستاد تا در تک‌تک سلول‌های حزب، یعنی کوچک‌ترین بخش تشکیلات، این نکته را جا بیاندازند که هر گونه خودسری در حزب سرکوب خواهد شد. مولوتوف موفق شد حمایت ۹۶٪ اعضا را در این زمینه جلب کند. چنین بود که زینوویف به ته خط رسید.

زینوویف، کمینترن و کرونشتات

زینوویف فقط رئیس شورای پتروگراد نبود. از ۱۹۱۹ تا ۱۹۲۶ رهبر انترناسیونال کمونیست (کمینترن) هم بود. دو منصب زینوویف در رابطه با کرونشتات تداخل به وجود آوردند و به زیان انقلاب آلمان تمام شدند. دو موضع درون حزب بلشویک روسیه در رابطه با راهبرد بین‌المللی با یک‌دیگر مقابله می‌کردند.

زینوویف و بوخارین معتقد بودند که به هر بهایی سیاست باید تهاجمی باشد، چرا که چنین امری در خود شرایط پیروزی را فراهم می‌آورد. لنین و تروتسکی هم معتقد بودند که بخت پیروزی یک انقلاب وجود ندارد و زین پس تسخیر قدرت در دستور کار نیست و باید ابتداء پشتیبانی توده‌ها را جلب کرد. لنین و تروتسکی همدست شدند تا گرایش زینوویف را از میان بردارند، اما تا کنگره سوم انترناسیونال کمونیست، ژوئیه ۱۹۲۱، کامیاب نشدند.

زینوویف پرولتاریای آلمان را وادار به حمله کرد. او بدون آن که لنین بداند بلا کون (Bela Kun) را به آلمان فرستاد و به او دستور داد تا مقدمات یک «حمله انقلابی» را بچیند. برای این حمله عنوان «حرکت مارس» انتخاب شد و شکست سختی خورد. بلا کون یک کمونیست مجاری فرومایه بود به طوری که نقش مهمی در شکست جمهوری شوراها در مجارستان داشت که فقط ۱۳۳ روز دوام یافت.

حزب کمونیست آلمان تصمیم گرفت تا در منطقه هاله‌مرسبورگ به اعتصاب عمومی فراخوان دهد. این منطقه در مرکز آلمان قرار دارد و یگانه منطقه‌ای بود که حزب کمونیست در آن پایگاه قوی داشت. حزب گمان می‌کرد که در صورت موفقیت، اعتصابات به سراسر کشور سرايت می‌کنند. مطبوعات محلی حزب فراخوان را منتشر کردند. روزنامه حزب به نام «پرچم سرخ» روز ۱۸ مارس ۱۹۲۱، روزی که قیام کرونشتات پایان یافت، بدون هیچ توضیحی به قیام مسلحانه فراخوان داد. فراخوان کم اقبال شد. تظاهرات کوچک بودند. فقط باراندازان هامبورگ و کارگران مانسفلد فعالانه شرکت کردند. نبرد مسلحانه شکستی مفتضحانه خورد. حزب کمونیست کارگری آلمان (۲۹) و حزب کمونیست آلمان مشترکاً به اعتصاب عمومی در سراسر کشور فراخوان دادند که با استقبال بسیار کمی مواجه شد و فقط ۳۰۰ هزار نفر در آن شرکت ورزیدند. این‌ها تماماً برای حزب کمونیست آلمان یک فاجعه بود. البته این حزب هیچ تحلیلی از اوضاع نداشت، به توازن قوا توجه نکرده بود و اهداف روشنی هم نداشت.

کمینترن در ماه ژوئن کنگره‌ای برگزار کرد و لنین بسیار خشمناک اشتباهات بلا کون را مطرح کرد و با استفاده از یک بازی با کلمات به زبان فرانسوی حماقت‌های او را مسخره کرد.(Les kunneries de Bela Kun)

یک فرضیه را می‌توان مطرح کرد. زینوویف به عنوان رئیس کمینترن بلا کون را به آلمان فرستاده بود. او همچنین «رئیس» حزب بلشویک در پتروگراد بود، جایی که کرونشتات در تب و تاب بود. آیا زینوویف «حرکت مارس» را برای سرپوش‌گذاری مسئولیتش در آغاز قیام کرونشتات سازمان نداد؟

جای هیچگونه شکی نیست که پرولتاریای آلمان که در مارس ۱۹۲۱ قتل‌عام شد، بهای اختلاف نظر عمیق درون حزبی بین رهبران بلشویک را پرداخت.

روت فیشر رهبر حزب کمونیست آلمان بود و گفت که کمونیست‌های روس با برنامه‌ریزی «حرکت مارس» ۱۹۲۱ می‌خواستند در رابطه با مسائل داخلی روسیه شوروی حواس‌پرتی ایجاد کنند. بلشویک‌ها هم‌زمان با «حرکت مارس» در آلمان به سرکوب کرونشتات پرداختند و مشکلات زيادی با ارتش شورشی آنارشیست نستور ماخنو در اکرائین داشتند.

دیدگاه کمونیستی به قیام کرونشتات

هرگز نباید انتظار داشت که نویسندگان کمونیست و تروتسکیست از ماهیت انقلابی و طبقاتی خواسته‌های شورشیان کرونشتات نکته‌ای مطرح کنند. آنان مدام این قیام را ضدانقلابی ارزیابی می‌کنند.

نويسندگان مذکور همواره بر دو استدلال خود پای می‌فشارند:

۱) ملوانان کرونشتات ۱۹۲۱ مانند ملوانان ۱۹۱۷ نبودند و ضدانقلابی شدند؛

۲) ملوانان کرونشتات ضدانقلابیانی بودند که از سوی روس‌های سفید پشتیبانی می‌شدند.

لئون تروتسکی نکته‌ی درستی را مطرح کرد وقتی گفت که ملوانان کرونشتات «اساساً مخالف قدرت شوروی» بودند و تخاصمشان در رابطه با شوراهایی بود که به دست بلشویک‌ها رهبری می‌شدند. مطالبات سیاسی ملوانان ربطی به ضدانقلاب نداشت و هیچ نقطه‌ی اشتراکی نیز با روس‌های سفید نداشت. ملوانان شورشی کرونشتات خواهان قدرت واقعی شوراها بودند. اما‌ برای بلشویک‌ها پذیرفتن گرایش‌های چپ انقلابی دیگر در درون شوراها به هیچ وجه پذیرفتنی نبود و هر کس آن را مطالبه می‌کرد انگ «ضدانقلابی» می‌خورد. تروتسکی به وضوح این را نوشته است:«شوراهای تحت تسلط سوسیالیست‌های انقلابی و آنارشیست‌ها به چهارپایه‌ای برای گذار از دیکتاتوری پرولتاریا به بازسازی سرمایه‌داری تبدیل می‌شد. آنان نمی‌توانستند هیچ نقش دیگری جز این در شوراها داشته باشند، حال «نظرات» اعضایشان هر چه می‌خواست باشد. قیام‌ کرونشتات به این علت ماهیت ضدانقلابی داشت.»(۳۰)

تاریخ‌شناسان آنارشیست روس تأکید می‌کنند که تروتسکی از انحصار قدرت در دستان حزب بلشویک قاطعانه دفاع می‌کرد و برای این امر هیچ ابائی برای لت و پار کردن اپوزیسیون چپ و آنارشیست نداشت.

نويسنده تروتسکیست ژان – ژاک ماری در کتابش به نام  کرونشتات (۳۱) تلاش می‌کند به خواننده القاء نماید که ملوانان قصد داشتند سوسیالیست‌های راست و منشویک‌ها را برگردانند. او می‌نویسد:«البته که قطع‌نامه ملوانان، سربازان و کارگران کرونشتات قصد داشت احزاب به اصطلاح چپ را قانونی کند، اما سوسیالیست‌های انقلابی راست را که بیش از یک بار با سفیدها ائتلاف کردند یا منشویک‌ها که معتقد بودند انقلاب روسیه فقط باید توسعه سرمایه‌داری را در برابر سلطنت فئودال تقویت کند. پس ملوانان کرونشتات نه فقط خواهان بازگشت پرقدرت که همه جانبه مالکیت خصوصی بر ابزار تولید بودند که بدون بروبرگرد بازگشت سرمایه خارجی را حتا در کشاورزي به دنبال می‌آورد.» (ص. ۳۹۸)

اما وقتی به قطع‌نامه مراجعه می‌کنیم، درمی‌یابیم که در هیچ بخش آن فقط از واژه سوسیالیست‌ها استفاده نشده‌ و همواره آن را با چپ همراه کردند، لذا منظور ملوانان هرگز سوسیالیست‌های انقلابی راست نبوده است.

تروتسکیست‌ها و کمونیست‌ها دقت فراوانی می‌کنند که پای یکی دیگر از متون کرونشتاتی‌ها با عنوان «چرا مبارزه‌ می‌کنیم» به میان کشیده نشود. آنان در این متن مطالباتشان را مطرح کردند. مطالبات کرونشتاتی‌ها فقط اقتصادی نبود و به خواسته آزادی تجارت برای دهقانان، یک خواسته ابتدائی در دوره‌‌ای که قحطی آمده بود، محدود نمی‌شد. توجه کنیم که در روسیه آن دوران اکثر دهقانان فقط خیش چوبی داشتند، تولید صنعتی سقوط کرده بود، مواد اولیه نایاب شده بودند، سوخت وجود نداشت، پول ملی فروپاشیده بود. اما بلشویک‌ها دهقانی را که دو گاو داشت متهم به مال‌اندوزی می‌کردند. حتا زینوویف گاهی سر عقل می‌آمد و سال ۱۹۲۴ گفت:«ما هر دهقانی را که در هنگام گرسنگی توانایی دارد غدایی بیابد و بخورد کولاک می‌نامیم.»(۳۲)

«چرا مبارزه‌ می‌کنیم» روز ۸ مارس کمونیست‌ها را «غاصب» توصیف کرد. در این متن از «ترس از زندان‌های چکا که وحشت‌افکنی در آن‌ها بسیار بیش‌تر از ژاندارمری تزاری» است، سخن رفته بود. متن از «بردگی معنوی» زندگی زحمتکشان تحت رژیم بلشویک نوشته بود. در جای دیگری آمده بود:«حکومت کمونیست نشان باشکوه زحمتکشان – چکش و داس – را با یک نماد دیگر جایگزین کرده است: سرنيزه و میله‌های زندان.»

«چرا مبارزه‌ می‌کنیم» هم «مجلس مؤسسان و رژیم بورژوایش» را که کادت‌ها تبلیغ می‌کردند، رد می‌کرد و هم «دیکتاتوری حزب کمونیست و چکا و سرمایه‌داری دولتی‌اش را که طناب را به دور گردن زحمتکشان انداخته و آنان را به خفگی تهدید می‌کند.» رد مجلس مؤسسان به روشنی نشان می‌دهد که شورشیان کرونشتات آن چنان که بلشویک‌ها دائماً به دروغ مطرح می‌کردند به هیچ وجه خواهان بازگشت دمکراسی پارلمانی بورژوایی نبودند. ایزوستیای کرونشتات روز ۱۶ مارس نوشت که بلشویک‌ها «کارگر را از برده سرمایه‌داری به برده شرکت‌های دولتی تبدیل» کرده‌اند.

نه کمونیست‌ها و نه تروتسکیست‌ها هرگز این متون شورشیان کرونشتات را در ادبیاتشان منعکس نکردند، چرا که تمام اتهاماتشان را مبنی بر این که شورشیان کرونشتات «مرتجع» بودند، بی‌پایه و اساس می‌کند.

نتیجه‌گیری

جنبش آنارشیستی در صدمین سالگرد قیام کرونشتات یادبودهای جانفشانان را برگزار می‌کند.  ملوانان کرونشتات پیام‌آوران یک پروژه رهایی‌بخش بودند که فشرده‌ای از آرمان‌های انقلاب روسیه بود. شاید به همین علت است که قیام ملوانان کرونشتات بیش از شورش‌های دیگر آن دوره ارزش‌های نمادین بیش‌تری را متراکم می‌کند، هر چند آن‌ها بیش از کرونشتات سرکوب شده باشند. اگر من تلاش کردم تا در مطلبی که خواندید کم‌تر به وقایع‌نگاری خود قیام بپردازم و بیش‌تر به زوایای «پیرامونی» بذل توجه کردم به این خاطر بود تا رویدادهای مارس ۱۹۲۱ را در بافت کلی‌تری قرار دهم و رابطه‌ی تنگاتنگ قیام کرونشتات و برگزاری کنگره‌ی دهم حزب کمونیست را نشان دهم و همچنین به وقایع خارج از روسیه در ارتباط با آن بپردازم.

شاید تکان‌دهنده باشم که بگویم دهمین کنگره‌ی حزب کمونیست «کرونشتاتِ» کمونیسم روسی بود، یعنی نشان داد که کمونیسم لنینیستی یک ورشکستگی جبران‌ناپذیر است.

نوشته شده در فوریه ۲۰۲۱ – برگردان به فارسی مارس ۲۰۲۱ (اسفند ۱۳۹۹)

زیرنویس‌ها:

۲۶ – تروتسکی در «کتاب زندگی من» نوشت:«وقتی اوضاع آرام بود، به قول لنین «هنگامی که ما مشکلی نداشتیم»، زینوویف به آسانی به آسمان هفتم می‌رفت. اما وقتی کارها پیچیده می‌شد، او به معنای واقعی و نه استعاری روی تختی دراز و نفس عمیق می‌کشید.»

۲۷ – نگاه کنید به کتاب بلشویک‌ها و کنترل کارگری ، نوشته موریس برینتون.

۲۸ – بحران در حزب، لنین، مجموعه آثار، جلد ۳۶، صفحه ۴۶.

۲۹ – حزب کمونیست کارگری آلمان (KAPD) یک انشعاب از حزب کمونیست آلمان (KPD) در سال ۱۹۲۰ بود. اولی شوراها را تبلیغ می‌کرد.

۳۰ – سر و صدای زیاد بر سر کرونشتات (نسخه فرانسوی)، لئون تروتسکی،  ۱۵ ژانویه ۱۹۳۸

۳۱ – انتشارات Fayard سال ۲۰۰۵.

۳۲ – استالین، نوشته بوریس سووارین، صفحه ۳۴۸.

منتشر شده در تارنمای لوموند لیبرتر، ارگان فدراسیون آنارشیست (بلژیک – فرانسه – سوئیس) ۱۵ مارس ۲۰۲۱

فدراسیون آنارشیست از سال ۱۹۵۴ ماهنامه‌ای به همین نام منتشر می‌کند.